Artomani CLXIV

Documenta İzleyicilerine, Katılımcılarına ve Kültür Emekçilerine Açık Mektup

İtişe kakışa Atina sokaklarını dolduruyor, bizim ne büyük sıkıntılar yaşadığımız hakkında konuşuyor, adımlarınızla kaldırımlarımızı dövüyorsunuz. Ama bu yetmez. Şimdi herkes için bir alan açmanın zamanı, krizin kültürel arşivini çıkarmanın değil. Adımlarınızı ve bakışlarınızı, Atina Belediyesi’nin sizin için sahnelediği şölenden, gölgede bırakılmış ve karartılmış alanlara yöneltmenizi istiyoruz.

Documenta: Demokrasi mi Diktatörlük mü?

Documenta’nın, ayağını bastığı yerde ayan beyan yaşanan bir mesele üzerine konuşmaması, “büyük uluslararası sergiler”in politika yapar gibi görünmek için hiç de elverişli ortamlar olmadığının göstergesi; çünkü bu tür kurumlardaki otokrasi, ilişkiye girme iddiasında oldukları insanların deneyimlerini gerçek anlamda temsil etmekten tanımı gereği acizdir.

Atina’da Documenta: Kültürel Kolonizasyon, Sömürü ve Riya

Yunanları referandumda verdikleri HAYIR oyunu hayata geçirme hakkından mahrum bırakan neoliberal “beyaz erkek üstünlüğü”nden yakınan documenta küratörleri, başta sergiye ücretsiz mekân sağlayan Atina Belediye Başkanı Kaminis olmak üzere, aynı referandumda EVET kampanyaları düzenleyenlerle ortak masaya oturdular.

/ Kaleydoskop / Gezegenlerin Mimarlığı

Rus avangardının önderlerinden, süprematizmin kurucusu Maleviç'e göre, sanatın mayası olduğu, armonik toplumdan oluşan bir ütopya, ancak başka bir gezegende kurulabilir. Çünkü, saf formlardan oluşan kozmik armoninin geometrisi ancak gökyüzünde mevcuttur.

/ Tezler / Sanatın Sonu Mu? Çağdaş Sanatta Özerklik Kaybı ve Eleştirellik Problemi Üzerine Bir İnceleme

1980'lerin başından beri, sanat üzerine düşünürken kullandığımız kategorilerde önemli bir değişim yaşanıyor. Bu değişimin sebebi, çağdaş eserlerin, geleneksel sanat eserlerine göre ciddi farklar göstermesidir.

/ Rus Avangardı / Ölümsüzlüğe Doğru Bir Deneme: Diriliş Müzesi

Üretimciliğin teorisyeni Boris Arvatov, ileri komünist gelecekte toplumsal çelişkiler çözüme kavuşturulduktan sonra bile resim ve heykel gibi geleneksel mecralara ihtiyaç duyulacağını savunuyordu. Bunun sebebi, ileri komünistlerin bile, travmalara ve duygulanımlara açık fiziksel bedenlere sahip olacak olmasıydı.

/ Rus Avangardı / Avangard Müzeoloji

Burada, 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar Rusya’da, ve ardından da Sovyetler Birliği’nde, müze ve genel olarak sanat kavramının geçirdiği dönüşümlerin izleğini ve mantığını ortaya koymaya çalışacağım.

/ Pasajlar / Sanat ve Toplumsal Hayat

1848 Devrimi’nin ferahlatıcı fırtınası koptuğunda, sanat için sanat ilkesine inanmış Fransız sanatçılarının çoğu bu ilkeyi kesin bir şekilde reddetti. Baudelaire bile, hemen, "Le salut public" başlıklı bir devrimci dergi çıkarmaya başladı. Derginin yayınının kısa sürdüğü doğrudur, ama Baudelaire 1852 gibi geç bir tarihte bile sanatın toplumsal bir amacı olması gerektiğini ilan ediyordu.

Cam Armonika

Andrey Hrjanovski’nin “Cam Armonika” (1968) başlıklı kısa animasyon filmi Sovyetler’de dönemin hükümeti tarafından yasaklanıyor ve 1990’lara kadar yayınlanamıyor. Film, Rus sanatında sürrealist animasyon türünün ilk örneği.

/ Dadanın 100. Yılı / Paris Dada'nın Ataları: Alfred Jarry – Süpererkek ve Makine-İnsan

Alfred Jarry'nin "Kral Übü" ve "Doktor Faustroll"la birlikte üç temel eserinden sonuncusu, "Süpererkek" (Surmâle). Jarry'nin patafizik felsefesi ve edebiyatının finali.

/ Tezler / Bir Modernite Olgusu Olarak Hızın Sanatta Gösterimi

Bu çalışma, modernitenin bir sonucu olarak hızın sanatta gösterim biçimlerini Batı sanatından seçilmiş örnekler üzerinden incelemeyi amaçlar.

Bir Belediye İşçisinin Hayal Dünyası: Çöpteki Hazineler Müzesi

New York’un Doğu Harlem semtinde, belediyede çalışan çöp toplama görevlisi Nelson Molina’nın kurduğu bir müze var: “Çöpteki Hazineler Müzesi”. Müze, Molina’nın çöplerden toplayarak sakladığı afişlerden röprodüksiyonlara, masklardan oyuncaklara, aile fotoğraflarından şehir haritalarına kadar binlerce nesneyi biraraya getiriyor.

Artomani CLXIII

3. Havalimanı Projesi: Kuzey Ormanları’na Aerotropolis Kondu

“Aerotropolis” sözcüğünün mucidi, 1939 yılında, Popular Science dergisine aynı adla gökdelen havalimanı çizen New Yorklu sanatçı Nicholas de Santis; ancak sözcüğün içinin doldurularak popüler olması, epey sonra, 2012’de yazılan bir kitap sayesinde oluyor.

Van Gogh Müzesi’nde Petrol Şirketini Protesto Eden Eylemciler Tutuklandı

12 Mayıs Cuma günü Amsterdam’daki Van Gogh Müzesi’nde petrol şirketi Shell’in Müze’yle süren sponsorluk ilişkisini protesto etmek için bir performans gerçekleştiren eylemciler tutuklandı.

/ Dadanın 100. Yılı / Paris Dada'nın Ataları: Alfred Jarry - Patafiziğin Esasları

Alfred Jarry'nin patafizikle ilgili eseri, bir "neo-bilimsel roman" olarak tanımladığı Patafizikçi Doktor Faustroll'un Davranış ve Görüşleri. Bu roman hem Jarry'nin patafizik evrenini canlandırır hem de bu dünya görüşünün ne olduğunu anlatır.

/ Tezler / Modern Kapitalist Toplumlarda Mekân Üretimi

Mekânı etkileyen kapitalist üretim ilişkileri ile örgütlenme biçimlerinin neler olduğu; bu güçlerin mekânı nasıl dönüştürdüğü ve mekânı çalışma konusu edinen mimarlık disiplininin tüm bunlar karşısında kendi epistemolojisini nasıl kurması gerektiği bu çalışmanın konusudur.

/ Kaleydoskop / Avrupa’nın Kaçırılması

Avrupa kıtasına adını veren, Girit Kralı Minos'un güzeller güzeli annesi. Zeus Avrupa'ya vurulunca onu kaçırmaya karar veriyor. Eşi Tanrıça Hera'nın hışmından kaçmak için de boğa kılığına giriyor. Zeus'un Avrupa'dan adaletli olmalarıyla bilinen üç erkek çocuğu oluyor.

Gölgede Kalmış Bir Sürrealist: Honoré Sharrer

Amerikalı sürrealist sanatçı Honoré Sharrer hakkında ilk bakışta insanı en çok şaşırtan şey, çok az insanın böyle bir sanatçının varlığından haberdar olması. Genç bir ressam olarak takdir toplamış olmasına rağmen, kariyerinin görece erken bir aşamasında dönemin hâkim eğilimi soyut ekspresyonizm tarafından gölgede bırakılmış ve korkusuzca dile getirdiği komünist inançlarından ötürü Kanada’ya taşınmak zorunda bırakılmış.

Neden Anarşist ve Yıkıcı?

Başlığı “Yıkarak Yapmak: Anarşist Bir Mimarlık Kuramı İçin Altlık” olan bir kitabın daha en baştan bazı açıklamalara ihtiyacı var. Örneğin şöyle sorulara yanıt vermek gerekecek: Yıkmakla yapmanın içsel bir bağlantısı mı var ki, başlıkta “yıkarak yapmak” gibi bir ifade kullanılıyor? “Anarşist bir mimarlık kuramı” ne demek?

Kurumları Özgürleştirmek

Neoliberalizm son kırk yıl boyunca kamusal kurumlarımızın içini boşalttı. Yasaların büyük şirketlerin çıkarlarına uyarlanmasından, okulların ve üniversitelerin içinin boşaltılmasına, kamuya ait arazi, varlık ve hizmetlerin en yüksek teklifi verene satılmasına kadar, neoliberalizm, devletin halka hizmetle yükümlü bütün unsurlarını kuruttu.

/ Dadanın 100. Yılı / Paris Dada'nın Ataları: Alfred Jarry–Kral Übü

Alfred Jarry'nin avangard edebiyat, sanat ve özellikle de tiyatro alanında en etkili olan eseri kuşkusuz Kral Übü'dür. Kral Übü, Jarry'nin Birinci Dünya Savaşı arifesinde özellikle Fransa'da hüküm süren siyasal ideolojileri, ahlaki değerleri, akli inançları ve dili sonuna kadar alaya aldığı üç oyunluk Übü dizisinin ilkidir.

/ Tezler / Teknolojinin Algılama Biçimlerine Etkisi ve Video Sanatının Alternatif Arayışları

Bu çalışmada, ‘biçimsel dönem’ olarak da ifade edilen videonun erken döneminin teknolojik ve kavramsal altyapısı ve modernizmle olan ilişkisi irdelenmiştir. Ayrıca, güncel sanatta yeni video pratikleri bağlamında 1990’lar sonrasında video sanatının yaşadığı dönüşüm ele alınmıştır.

Artomani CLXII

Sokağı Okumak: Marshall Berman’ın Modernite Okumaları

Marshall, çalışma konusunu, Marx’ın burjuvazi üzerine yazılarını okuyarak keşfetti; bu konu Marx değil, ilk olarak Marx’ın tasvir ettiği dünyaydı; yani, katı olan her şeyin buharlaştığı dünya. Marx, burjuvaziye ithafen bir ilahi yazmaya hazırdı belki ama Marshall bunun da ötesine geçip bir senfoni yazmaya niyetliydi.

Şeffaflık Toplumu

Şeyler, her türlü olumsuzluktan arındıklarında, pürüzsüzleştirildiklerinde, düzleştirildiklerinde, sermayenin, iletişim ve enformasyonun pürüzsüz akıntılarına direnç göstermeksizin katıldıklarında şeffaflaşırlar. Eylemler işlemsel (operasyonel) hale geldiklerinde, hesaplanabilir, yönlendirilebilir, ve kontrol edilebilir süreçlere tabi olduklarında şeffaflaşırlar.

CIA Komünizmle Savaşmak İçin Arap Sanatını Nasıl Destekledi...

1991’de Sovyetler’in çöküşünün ardından, CIA’in Soğuk Savaş sırasında sanatın politik amaçlara alet edilmesindeki gizli rolü yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. Gelgelelim, CIA’in Amerikan sanatına fon sağladığı yaygın olarak biliniyorken, Arap sanatına verdiği destek hemen hiç tartışılmıyor.