The Art Newspaper’ın yayınladığı bir araştırmaya göre, çağdaş sanata en yoğun olarak yatırım yapanlar, Arap Emirlikleri’nin başındaki şeyhler. Onlar arasında da en önde gelen, Katar Emiri Şeyh Suud Bin Muhammed Bin Ali es-Sani. Emir’in çağdaş sanat ticaretini yirmi yedi yaşındaki kızı, Şeyha El Mayassa Bin Hamad Bin Halife es-Sani yönetiyor. Ne var ki, onun da sağ kolu, Christie’s Müzeyede Evi’nin Başkanı Edward Dolman. Dolman, bütün Katar müzelerinin yönetiminden de sorumlu olacak.[1]
Kasım ayındaki açılışına hazırlık yapan ve koordinasyonuna Hasan Bülent Kahraman’ın atandığı Contemporary İstanbul Fuarı yönetimi de, Bienal dolayısıyla İstanbul’da bir sanat ifratına ve israfına yol açan şenliklerde kendini göstermek üzere bir konferans düzenledi. “Sanat ve mimarlığın fikri önderlerinin buluşması” olarak duyurulan Kent ve Kültür Konferansı’nın -nasıl bir ilgi kurulduysa- Şeyha El Mayassa’nın katılımıyla açılacağı duyuruldu.[2] Ama nedense ekselansları konferansta görülmedi. Ve Contemporary İstanbul’un bu yılki fuarını, emirliklerin ve çağdaş sanatın şeyhası El Mayassa’nın markasıyla lanse etme girişimi suya düştü.
El Mayassa İstanbul’a daha önce de gelmiş ve "Birinci Müslüman Hayırseverler Kongresi"nde açılış konuşmasını yapmıştı. Sanatın, hamiyetperverlerin ‘toplumsal sorumluluğu’na emanet edildiği, philantrocapitalism’e özgü çağdaş himaye sistemiyle geleneksel İslam yardımseverliği arasındaki ilişkiyi aydınlatmıştı. Arap monarşilerinin çağdaş sanata gösterdikleri bu ilgi karşısında şimdi sanat tarihçileri şu soruyu tartışıyor: Hitler ve Stalin gibi diktatörler, avangardın en canlı damarları olan Alman ekspresyonizmi ve Rus konstrüktivizmi gibi zamanlarına ait çağdaş sanatları ezmişken, çağımızın en despot hükümdarları olan emirler acaba neden şimdi ‘çağdaş sanat’ hamisi kesiliyorlar? [AA]
[1] Georgina Adam, Charlotte Burns, “Qatar Revealed as the World’s Biggest Contemporary Art Buyer”, The Art Newspaper, sayı 226 (Temmuz-Ağustos 2011).
[2] Neylan Bağcıoğlu, “Petrolle Sanat Yer mi Değiştiriyor?”, Hürriyet (28. 08.2011).