“Göçmenler dışarı”, “Afrika’ya dön”, “Solucanlarımızdan uzak dur”.
Geçtiğimiz günlerde Banksy’nin Essex eyaletindeki Clancton-on-Sea kasabasında yaptığı bir duvar resmi, yerel yönetim tarafından ‘ırkçı’ ve ‘saldırgan’ olduğu gerekçesiyle silindi. Muralde, egzotik bir kuşu alanlarına sokmak istemeyen güvercinler resmedilmişti.
Banksy’nin muralinin ‘ırkçı’ olmak şöyle dursun, ırkçılığı ve halihazırda Britanya’yla birlikte tüm Avrupa’yı saran göçmen düşmanlığını hedef alan bir hiciv olduğu ortada. Guardian yazarı Jonathan Jones, eserin biçimsel özellikleri açısından da ırkçılık fikrini uyandırmasının imkânsız olduğunu yazıyor: “Kara kuru güvercinler ile renkli ve sevimli kırlangıç arasındaki tezat bundan daha güzel verilemezdi. Resme bakan herkesin kırlangıcın tarafını tutacağı kesin. Banksy duvardaki iki farklı dokuyu büyük bir ustalıkla kullanarak güvercinlerin dünyası ile kırlangıcınki arasında tezat yaratmış: Güvercinlerin durduğu yer pek de cazip değil, buna rağmen onu son solucanına varana kadar kendilerine saklamak istiyorlar.” Jonathan Jones yazısını şu sözlerle noktalıyor: “Muralin yok edilmesi korkunç bir sansürdür. Banksy, hakikati ifşa ettiği için yasaklandı.”
Barbican’da düzenlenmesi planlanan serginin iptaliyle aynı günlerde yaşanan bu olay, (haklılığı-haksızlığı bir tarafa) ırkçılık suçlamasıyla bir eserin yasaklanmasının meşruiyeti konusunda düşündürüyor. Yakında ırkçılık da, “müstehcenlik”, “genel ahlaka aykırılık” veya TCK’nın 125. maddesindeki “şerefe karşı suçlar” gibi, salt bir sansür gerekçesi haline gelebilir. [EG]