Küreselleşmeyle birlikte finansın endüstri karşısındaki yükselişi ve bunun sonucunda paranın dijitalleşerek sanallaşması birtakım yaratıcı arayışlara yol açtı. Bunlardan biri de arkasında herhangi bir banka veya sermaye kuruluşunun olmadığı bir elektronik para birimi olan Bitcoin.
6 Ocak 2009 tarihinde kullanıma açılan Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto’nun kim olduğu konusunda bugüne kadar farklı teoriler ortaya atıldıysa da, gerçek kimliği hakkında henüz herhangi bir bilgi bulunmuyor.
Bitcoin sahibi olabilmenin iki yöntemi var. İlki madencilik (mining) denen yöntemle Bitcoin yazılımı üzerinden yüksek donanımlı bilgisayarlarla sistem içinde Bitcoin üretmek. Madencilik sistemi içinde bilgisayarlar vasıtasıyla çıkarılabilecek Bitcoin sayısı 21 milyonla sınırlandırılmış. Mart 2015 itibariyle madenden çıkarılmış Bitcoin sayısı ise 14 milyon civarında.[1]
Bitcoin elde etmenin ikinci yöntemi, aracı kurumlar vasıtasıyla satın almak. Bitcoin’in dolar karşısındaki kurunda zaman içinde büyük iniş çıkışlar yaşansa da, 21 Mart 2015 itibariyle 1 Bitcoin’in 255 $ seviyesinde olduğu görülüyor.[2] Bitcoin, virgülden sonra 100 milyon basamağa kadar bölünüp kullanılabilir. Örneğin 0,0262 Bitcoin karşılığında 100 gram Kolombiya kahvesi satın almak mümkün.[3]
Casascius firması tarafından tasarlanan madeni Bitcoin’ler
Başta sanal bir para birimi olarak ortaya çıkan Bitcoin, zamanla ete kemiğe bürünüp madeni para halini aldı. Farklı şirketlerin bastığı bu madeni Bitcoin’lerden de satın almak mümkün. İlk Bitcoin ATM’si 2013 yılında Güney Kıbrıs’a yerleştirildi. Bankaların ATM’den çekilebilen günlük para limitini 100 avroya kadar indirmesi, nakit para sıkıntısı çeken Kıbrıslıları Bitcoin almaya yönlendirdi. Kıbrıs’taki uygulamadan sonra artık dünyanın birçok farklı noktasında Bitcoin ATM’lerine rastlamak mümkün.
Untitled, Klaus Schuster (cointemporary.com)fiyat: 4 Bitcoin
Günümüzde tüm dünyadan birçok farklı alandaki işletme Bitcoin ile ödeme kabul etmeye başlamış durumda. Bu sayede Bitcoin ile kahvenizi içebilir, market alışverişinizi yapabilir, hatta sanat eseri bile satın alabilirsiniz. Sanatçılar tarafından yönetilen online bir platform olan Cointemporary, Bitcoin ödemesiyle sanat eseri almaya açık. Bitcoin ile sanat eseri almak isteyenler için Cointemporary ve onun gibi daha başka onlarca girişim bulmak mümkün. Geçtiğimiz yıl düzenlenen Silikon Vadisi Contemporary fuarına katılan birçok galeri Bitcoin ile ödemeyi kabul etti.[4]
Silikon Vadisi Sanat Fuarı (2014)
Bitcoin sanat dünyasına yavaş yavaş girerken, fotoğraf sanatçısı Sarah Meyohas eserlerini bu fikirden etkilenerek yarattığı yeni para birimi olan “BitchCoin” [kaltak para] ile satmaya başladı. 100 dolar değerindeki 1 BitchCoin ile Sarah Meyohas’ın işlerinin 25 inç karesini satın almak mümkün. Bir eserin tamamı için 25 BitchCoin ödemeniz gerekiyor. Meyohas’ın Where Gallery’de açtığı sergi için 200 BitchCoin’lik maden çıkarıldı. Henüz Meyohas’ın bir eserinin tümünü alacak kadar BitchCoin satın alan bir alıcı çıkmazken, toplamda 100 BitchCoin satıldı.[5]
Speculation, Sarah Meyohas (Where Gallery) fiyat: 25 BitchCoin
Sarah Meyohas, Huffington Post gazetesine verdiği röportajda, BitchCoin gibi sanat dünyasında hiç denenmemiş bir yöntemi neden denediğini şöyle açıklıyor: “Duchamp sanatçıların yolunu değiştirmesi açısından bir ışık yaktı. Kendimi Duchamp ile kıyaslamıyorum ama sanatçıların kendilerini resim imalatçısından ziyade değer üreticisi olarak görmesi gerekiyor.”[6] Değer üretimi konusunda sanatçısını destekleyen Where Gallery direktörlerinden R. Lyon ise Bitchcoin ile eser satın almanın neden mantıklı olduğunu şöyle açıklıyor: “BitchCoin, bir sanat eserini ilerde aynı oran üzerinden satın almanızı sağlıyor.” Bir eserin BitchCoin değeri sabit kalırken, BitchCoin’in dolar karşısındaki değeri tıpkı Bitcoin’de olduğu gibi taleple beraber artabiliyor. Bitchcoin ile yatırımcı bir anlamda sanatçının henüz üretilmemiş eserlerine yatırım yapmış oluyor. Sanatçı-koleksiyoner ilişkisini “simbiyotik” sıfatıyla açıklayan[7] Meyohas’ın BitchCoin fikriyle başarılı olup olamayacağını zaman gösterecek.
BitchCoin madenciliği, Where Gallery
Sarah Meyohas
BitchCoin
Where Gallery