“Moda: Beni tanımıyor musun? (…) Kız kardeşin Moda’yım ben.
Ölüm: Kız kardeşim mi?
Moda: Evet. Hatırlamıyor musun, ikimiz de Çöküş’ün kızlarıyız.
Ölüm: Nasıl hatırlayayım, belleğin baş düşmanıyım ben.
Moda: Ama ben çok iyi hatırlıyorum ve biliyorum ki sen ve ben buradaki şeyleri sürekli olarak yok edip değiştiriyoruz, gerçi sen bunu yaparken belli bir yoldan gidiyorsun, ben bir başkasından.”
Leopardi, Moda ile Ölümün Konuşması[1]
Salvatore Ferragamo’nun 12 Haziran’da “birkaç milyon” avro karşılığında Louvre Müzesi’nde düzenlediği defileden bir hafta sonra;[2] yine Floransalı bir şirket, Ricci Modaevi, bu sefer de Uffizi Müzesi’ni defile mekânı olarak kullandı.
Avrupa’nın en meşhur moda olaylarından biri olan ve bu sene seksen ikincisi düzenlenen Pitti Immagine fuarının galası niteliğindeki defile, Uffizi Müzesi’nin ikinci katında yer alan Ponente Koridoru’na serilen yaklaşık 100 metrelik bir halının üzerinde gerçekleştirildi. Ponente Koridoru boyunca antik Roma heykelleri bulunuyor, koridorun bir ucunda Baccio Bandinelli’nin Laocoön (1520-25) adlı heykeli, duvarlarında ise 16. yüzyıldan portreler var.
Uffizi Müzesi, Ponente Koridoru.
Stefano Ricci’nin, markasının 40. yılı şerefine düzenlediği defile, önce saat 17.00’de basın için yapıldı; ardından saat 20.00’de dünyanın dört bir yanından özel jetleriyle teşrif eden ve kimlikleri açıklanmayan konuklar için tekrarlandı. Özel konuklar, defileden sonra, Ricci’nin davetlisi olarak Uffizi’nin çatısında bulunan Enoteca Pinchiorri’de verilen yemeğe katıldılar ve gecede tanıtılan Ricci şaraplarının tadına baktılar.
Her sene bir ayını Afrika’da geçiren kravat kralı Ricci, kıtaya duyduğu tutkuyu, defile için özel olarak getirttiği Tanzanyalı sekiz Masai savaşçısıyla göstermeyi uygun buldu. Defilenin başlangıcından önce Laocoön’un önünde mızrakları ve kalkanlarıyla dans eden Masai’ler, defile buyunca da heykellerle beraber “sergilendiler”.
Defileden bir gün sonra Pitti Immagine ödülüne layık görülen Ricci, defileyi Floransa’ya ve şehrin zanaatkârlık geleneğine adadı.
Defileden bir görüntü
Ricci, “Uffizi Müzesi, firmamızın 40. yılı şerefine düzenlediğimiz defilemizin dekoru oldu. Böylece konuklar, Uffizi’nin sunduğu biricik sanatsal şölenden mahrum kalmadan, yeni koleksiyonumuzu izleyebildiler”[3] diyerek memnuniyetini belirtti. Defile için Uffizi Müzesi’ne kira bedeli olarak 30.000 Euro veren Ricci ailesi; Floransa şehrine bağlılığını ve gönül borcunu göstermek amacıyla da Piazza della Signoria’da bulunan Lanzi Locası’nın aydınlatması için “herhangi bir karşılık beklemeden” 50.000 avro değerinde yeni lambalar tesis etti.
80.000 saat, yani yaklaşık dokuz sene boyunca, arızalanmadan yanma garantisi taşıyan yeni lambalar, “Ricci Günü”nün sonunda, gece 23.30’da ilk kez yakıldı.
Lanzi Locası’nda bulunan 600 senelik heykelleri “aydınlatan” 9 sene ömürlü lambalar, sanatla modanın ilişkisinin trajikomik bir sembolü gibi…
Kimin manken, kimin dekor, kimin heykel, kimin insan olduğunun karıştığı defileden bir kare
Ricci, Masai’lerin kendisi için saflığın sembolü olduklarını ve bu yüzden Uffizi defilesinde bulunmalarını istediğini vurgulayarak, “Onlar yalnızca süt ve kanla besleniyorlar ve bu özel gecede tören müzikleri eşliğinde sadece bizim için dans ettiler” dedi. Koleksiyonlarının Tanzanya’da doğduğunu belirten Ricci için lüks, en sade şeylerde, örneğin çölde içilen bir bardak suda bulunuyormuş.
Sadeliği seven Ricci’nin tüm dünyada toplam 22 dükkânı var, şirketi geçtiğimiz sene 60 milyon ciro yaparak krizdeki İtalya’da rekor kırmış durumda. Ricci tasarımı timsah derisi çantaların fiyatları ise 90.000 avrodan başlıyor. Yani Uffizi’de bir defile ve Lanzi Locası’nın 9 sene boyunca aydınlatılması, Ricci’ye sadece bir timsah derisi çanta satışına mal oluyor.
Kravat Kralı Ricci'nin zafer ânı.
Ferragamo’nun “Louvre Çıkartması” da oldukça tepki toplamıştı. Fakat İtalyan medyasında yer alan yorumlara göre, Louvre’da yapılan defilede Fransızlar podyumu Uffizi’deki gibi eserlerin yanı başında değil, müzenin sergi alanının dışında, eserlerden oldukça uzak bir yere kurma inceliğini göstermiş; ve “en azından” bu incelikleri karşılığında birkaç bin avro ve birkaç lambaya razı olmayarak, hem birkaç milyon avro almayı hem de kapsamlı bir Leonardo sergisi sponsorluğu kapmayı bilmişlerdi.
Uffizi Müzesi, defileden bir gün önce de Madonna’nın müzeyi yalnız gezmek istemesi üzerine, Madonna’nın sevgilisi, oğlu ve korumalarından oluşan grup için kapanış saatinden sonra özel olarak açıldığı için de eleştiriliyor. Bu özel tur için Madonna’nın ne kadar ödediği ise açıklanmadı.
Müzenin gerek Madonna’ya gerek Ricci’ye “kiralanmasını” sert bir dille eleştiren Federico II Üniversitesi’nden sanat tarihi profesörü Tomaso Montanari, “Pessimi Uffizi” (Uffizi’nin En Berbat Hali) başlıklı yazısında;[4] Floransa’nın artık ayakkabılar, kemerler ve kravatlardan ibaret olduğunu, buna direnmeye çalışan her şeyin, özellikle şehrin kültürel ve sanatsal mirasının da buna indirgendiğini vurguluyor.
Hâlbuki bu miras, son Medici, Anna Maria Luisa de’Medici tarafından, Floransa halkına, onu koruması şartıyla bırakılmıştır. Uffizi Müzesi, İtalyan halkına aittir. Ve bu halk, birkaç bin avro karşılığında Madonna’nın ayağına dolanmasın diye mirasından koparılmış; modacıların çıkarları uğruna, kırmızı halıların altında çiğnenmiştir.
Biricikliğini, geçmişi neredeyse ölümsüzleştirebilmeyi başarabilmiş olması sayesinde kazanmış Floransa; varlığını geçiciliği üzerinden sağlayan Moda’nın istilası altında artık. Artık Floransa’nın yerlerine moda mağazaları açılan kitapçıları bir bir kapanıyor, modaevleri müzeleşiyor, ve sanat müzeleri kiralık, heykelleri dekor, resimleri süs…
Defile ile ilgili haberler aşağıdaki kaynaklardan derlenmiştir:
http://www.stamptoscana.it/articolo/societa/pitti-immagine-uomo-regala-emozioni-stefano-ricci-sfila-agli-uffizi
http://www.lanazione.it/firenze/moda/2012/06/19/731345-pittiuomo-moda-fashion.shtml
http://www.ilreporter.it/index.php?option=com_content&view=article&id=22569:stefano-ricci-stasera-la-sfilata-agli-uffizi&catid=77:cronaca&Itemid=129
http://firenze.repubblica.it/cronaca/2012/06/18/foto/ricci_la_sfilata_agli_uffizi-37466155/1/
http://corrierefiorentino.corriere.it/firenze/notizie/spettacoli/2012/15-maggio-2012/moda-torna-uffizi-la-maison-stefano-ricci--201197108233.shtml
[1] Leopardi, G., Hisseli Kıssalar, Çev: Kemal Atakay, (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001).