Rusya'nın Banksy'si olarak anılan Rus sokak sanatçısı Pavel (Pasha) 183 geçtiğimiz hafta yaşamını yitirdi. Henüz 29 yaşındaydı ve The London Times'ın haberine göre kendini asmıştı; intihar deniyordu. Bilindiği kadarıyla herhangi bir not da bırakmamıştı. Birkaç ay önce de Amerikalı internet aktivisti ve bilgisayar programcısı Aaron H. Swartz’la ilgili benzer bir haber almıştık. 26 yaşındaydı ve JSTOR adlı akademik makale sitesindeki arşivi indirmek ve yaymak suçuyla 35 yıl hapis istemi ve 1 milyon dolar para cezası talebiyle yargılanıyordu. Ne hikmetse o da ardında bir not bırakmamıştı.
Ölümünden önce Pavel 183 hakkında pek fazla şey bilinmiyordu. Anonim kalmasının nedeni Banksy'ninki gibi kişisel bir tercih değil, bir bakıma ölüm kalım meselesiydi. Ölümünün ardından Moskova gazetelerinde gerçek adının Pavel A. Pukhov olduğu yazıldı. Bir graffiti sanatçısından çok daha fazlası olan Pavel, Moskova sokaklarını tam on beş yıl boyunca arşınlarken, Rusya'da "sitüasyonizm"i yeniden canlandırabilme umuduyla pek çok duvar resmi ve enstalasyon yarattı. Ona göre Rusya'da sitüasyonizm Ekim Devrimi ile başlamıştı ve sitüasyonizm demek de, "sokağın devrim sanatı" demekti. Rusya'yı resmetmeye ve yazmaya başlayarak, Vladimir Mayakovski ve Sergey Yesenin gibi büyük Rus şairlerini ve aynı dönemin ressamlarını onurlandırıyordu. Pavel politik bir sanatçı olduğu iddialarını reddetmesine karşın, yaptığı pek çok iş politik konular içeriyor ve günümüz Rusya'sındaki toplumsal sorunlar karşısında, bir anlamda halkın tepkisini yansıtıyordu.
Pavel kimliğini asla açıklamadı. Duvarları boyarken de, söyleşi yaparken de kar maskesini hiç çıkarmadı. Banksy ile karşılaştırılmasını hem yadırgıyor hem de bir anlam veremiyordu. Ne de olsa Banksy uzak bir ülkede tasasızca hayatını sürdüren zengin ve ünlü biriydi ve düzen karşıtı görünümlü işleri yine aynı düzenin egemenlerince el üstünde tutuluyor, turistik amaçlarla pazarlanıyordu. Hatta graffitilerini yerinden söküp yüksek meblağlara satmaya yeltenen açgözlü "duvar sahipleri" bile vardı.[1] Kaldı ki Banksy cephesinden şüpheli bir intihar haberi almak da pek ihtimal dahilinde değil. New York'taki Monkdogz Urban Art Gallery'nin sahibi ve yöneticisi Bob Hogge da, bu iki sokak sanatçısının durumlarının çok farklı olduğunu dile getirmişti. Ona göre Banksy kişisel nedenlerle anonim kalmayı tercih ediyordu; kendini bir anarşist olarak tanımlayan Pavel ise politik duruşu nedeniyle. Üstelik Pavel’in sokaklarda yaptıkları değil korunmak, neredeyse anında resmi görevlilerce temizleniyor, yok ediliyordu. Dolayısıyla yarattığı onca şeye ulaşmanın tek yolu geride kalan fotoğraflar. [NÖ]
Kaynak: http://www.sacbee.com/2013/04/03/5313155/street-artist-dubbed-russian-banksy.html