Albrecht Dürer, İstakoz, 1495
Her şey duyumsar – PHYTAGORAS
Desene yalnız sen nasiplenmişsin akıldan, ey özgür düşünen adam
Yaşamın her köşeden filizlendiği şu dünyada ha?
İster atar, ister tutarsın, yalnız senin tasarrufundadır elindeki güçler,
Buraya kadar güzel amma
Noksandır kâinat o enine boyuna düşünmelerinde,
Bundan temelli tasarıların hep natamam
Her mahlûkta onu harekete getiren ruhu baş tacı et
Her çiçek yüzünü Tabiat’a dönmüş bir candır.
Her madende aşkın gizemi bulunur biraz
Her şey duyumsar! Ve her şeyin senin varlığın üstünde hükmü var.
Dikkat et, gün gelir kör duvarlar bile seni gözetler:
Dilsiz nesneye dahi bahşedilmiştir çığlıklar
Onu dinsizliğine alet etmeyesin diye sen
En karanlık varlığın içinde bir Tanrı saklıdır çoğun
Bir bebeğin göz kapaklarıyla perdelenmiş gözleri nasıl açılırsa
Öyle sürgün verir saf ruh taşların kabuğunu kırıp da
Fransız romantiklerinden Gérard de Nerval (1808-1855) Les vers dorés başlığını taşıyan bu şiirini, evrenin ruhunun her şeyde bulunduğuna inanan ve öğretisinde hayvanların etinin yenmesini yasaklayan Pythagoras’ın 71 dizelik “Altın Dizeler”ine atıfla yazmıştır. Nerval’in Paris’teki Palais de Royal bahçelerinde “Thibault” adını verdiği bir istakozu dolaştırdığı rivayet edilir.