Bu çalışmada estetik biçim problemi ve bu problemin doğa ve sanat güzelliği arasındaki ayrımla ilişkisi üzerinde odaklanılarak, Japon düşünür Kitarō Nishida’nın (1870-1945) geç dönem sanat yaratımı kavramının doğa estetiğine, doğanının ne ise o olarak deneyimlendiği bir yaklaşım sunduğu savunuluyor.
Nishida geç dönem sanat yaratımı kavramını en ayrıntılı biçimde 1941 tarihinde yayınlanan “Tarihsel Biçimlenme Eylemi Olarak Sanat Yaratımı” adlı makalesinde ortaya koyuyor. Bu makalede Nishida sanatsal yaratımı tarihsel, toplumsal biçimlenme olarak kavrıyor. Buna göre, sanatsal yaratımın nesnesi olarak estetik biçim ve buna bağlı olarak yapıtın estetik değerlendirmesine nelerin uygun biçimde dâhil edileceği ise, sadece yapıtın ortaya çıktığı tarihsel, toplumsal bağlam tarafından değil, aynı zamanda doğal çevre tarafından belirlenir.
Nishida ayrıca tarihsel biçimlenmeyi “uzamın kavranması” olarak tanımlarken iki farklı “uzamın kavranması” ayırt eder. Nishida’ya göre “nesnenin uzamı”nı (mono no kūkan) kavramaya eğilimli Batı sanatlarının tersine, Doğu sanatları “zihin/kalbin uzam”nı (kokoro no kūkan) kavramayı amaçlar. “Zihin/kalbin uzamı”nın kavranmasında kavranılan şey nesne değil benin ya da algı/yaratma sürecinin “içinde olduğu uzam”dır (ni oite aru kūkan).[1]
Tezin Özgün Başlığı: Grasping the Space of the Heart/Mind: Artistic Creation and Natural Beauty in the Later Philosophy of Kitarō Nishida (1870-1945)
Tezin Yazarı: İbrahim Soner Özdemir
Danışman: Prof. Dr. Ahmet İnam
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi - Sosyal Bilimler Enstitüsü - Felsefe Anabilim Dalı
Türü: Doktora tezi
Yılı: 2011
Sayfa sayısı: 256
[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır.