Konya Meram Konutları
Bu çalışmada, toplumsal tabakalaşma ve yoksulluk kuramları çerçevesinde, Türkiye’de 2009 yılından itibaren Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kaynakları kullanılarak, sosyal güvenlik sistemi dışında olan ve kayıtlı herhangi bir geliri olmayan kişiler için Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na yaptırılan “Yoksul Sosyal Konutları” incelenmiştir. Literatürde sınıf altı olarak tanımlanan ve özellikle yoksulluk söyleminde kent yoksulluğu göstergelerine sahip olan yoksul sosyal konut yararlanıcılarının sosyal dışlanma süreçleri, geliştirilen sosyal dışlanma etki alanı yaklaşımıyla, toplumsal tabakalaşma kuramlarıyla ele alınmış, bu çerçevede “sınıf altı” teorik tartışmasına Marx’ın “artık nispi nüfus” ve Weber’in “toplum dışı” kavramları da dahil edilmiştir. Bu çerçevede üç ilde 33 derinlemesine görüşme, beş serbest görüşme ve toplam 15 kadın katılımcının yer aldığı üç odak grup çalışması yapılmıştır. Gerçekleştirilen görüşme ve yapılan değerlendirmeler neticesinde yoksul sosyal konutların ekonomik, mekânsal, normsal, siyasal ve kültürel dışlanma süreçleri sınıf altı tartışmasına uygun olarak incelenmiştir.
Kentin sınırlarına ya da sınırlarının dışına inşa edilen konut alanlarının yoksulluğa dayalı oluşturulmuş olması, bu alanların işgücü piyasalarına uzaklığı ve konut alanlarında sosyal karışımın bulunmaması kısa zamanda bu alanların yeni çöküntü alanlarına/neo-slumlara dönüşmesine sebep olmuştur. Konut alanlarının kent dışında inşa edilmeleri ve düşük konut standartlarına sahip olmaları da çöküntü sürecini pekiştirmektedir. Ayrıca incelenen konutların yerel ve genel idarenin sunduğu hizmetlerden niceliksel ve niteliksel olarak yeterince yararlanamadığı da gözlemlenmiştir. Konutlarda yaygın olarak görülen uyuşturucu madde ve alkol kullanımı gibi sosyal etkileri negatif olan davranışlar, çevre konutlar tarafından “yoksul sosyal konutları”nı yalnızlaştırmakta ve sosyal dışlanmaya farklı bir boyut katmaktadır. Çalışma kapsamında, aldıkları yardımların kesilmemesi için işgücü piyasalarına katılmayan ya da kayıt dışı katılan kişilerin birbirleriyle organize olmayan bir geçinme stratejisi uyguladıkları gözlemlenmiş ve bu yoksulluk, karakterize yoksulluk olarak adlandırılmıştır.
Yazar: Mustafa Koçancı
Danışman: Prof. Dr. Hayati Beşirli
Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sosyoloji Anabilim Dalı /
Türü: Doktora
Yılı: 2014
Bu teze Ulusal Tez Merkezi sayfasından ulaşıldı. Metin tezin Özet kısmından alındı. Görseller tezin yazarına ait. Tamamını okumak için bkz. sosyal_konut.pdf