Halit Refiğ, Gurbet Kuşları filminden, İş ve İşçi Bulma Kurumu, 01:10:35
Ülkemizde 1960’lı yıllarda başlayan en dikkat çekici toplumsal değişim hareketi olan göç, Türk sinemasını da etkiler. Bu örnekler ile küçük toplumsal detayları, mekânların farklılaşmasını, kitle beklentilerini ve değişimini okuyabilmek mümkündür. Göç olgusunu ele alan filmler 1960 yılından başlayarak onar yıllık dönemlerde incelendiğinde, göç edilen mekân ve bireylerin durumu, mekânların birey üzerinde etkilerinin filmlere yansıdığı izlenir. Her on yıllık dilimlerde ekonomik, politik ve kültürel değişkenlerle birlikte göçün etkileri de farklılaşır, göç edilen şehir, mekân ve eşyalar da değişime uğrar.
Bu tez çalışmasında göç sorunsalı; yukarıda sayılan nedenler çerçevesinde, filmlerde yer alan mekân, eşyalar ile karakterlerin ilişkilerinin, yönetmenlerin izleyiciye aktarış biçimlerine nasıl yansıdığına tanıklık edilerek incelendi. Filmlerin analizinde sosyolojik araştırma yöntemi olan temellendirilmiş kuram yöntemi kullanıldı. Yöntem için gerekli olan filmlerin değişik dönemlere ait olmasının yanı sıra, farklı yönetmenler seçilerek özgün bakış açıları yakalanması hedeflendi. Filmlerin mekân görsellerinin çözümlenmesinde Henri Lefebvre’in mekânın üretimi, şehir hakkı ve modern dünyada gündelik hayat kuramlarından faydalanıldı.
Çalışmanın sonunda Türk sinemasında göç edilen mekânlardaki değişim ve bu değişimin birey üzerine yansımaları değerlendirilip yorumlandı. Böylece günümüzde de halen artarak devam eden, uluslararası bir boyuta gelmiş olan göç olgusuna sinemayla yeniden bakma ve düşünme fırsatı yaratılması hedeflenmektedir.
Yazar: Melike Feride Çelik
Danışman: Prof. Dr. Balkan Naci İslimyeli
Yer Bilgisi: Işık Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Bilimi Anabilim Dalı
Türü: Doktora
Yılı: 2017
Bu metin, tezin Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alındı. Kullanılan görseller tezden seçildi. Tamamını okumak için: