‘Estetik’ 18. yüzyılda kurulduğunda sanatın çeşitli dalları için birbirinden farklı teoriler henüz ortaya çıkmış değildi. 19. yüzyılda sanatın çeşitli dalları üzerine kaleme alınmış eserlerle birlikte bu alandaki literatür derinlik kazandı. 20. yüzyılda sinemanın bir sanat dalı olarak doğuşuyla beraber, sanatın doğasına, sanat eserinin ontolojik statüsüne, sanat pratiğinin ve estetik tecrübenin şartlarına, sanatçının toplumdaki rolüne ve izleyicinin konumuna dair yepyeni sorular ve sorunlar da gündeme geldi. Faşizmle pençeleşen Kıta Avrupası’nın kültürel ortamı içine doğan sinema, teknoloji yoluyla yeniden-üretilebilir bir sanat dalı olarak kitle kültürünün yerleşmesinde ve politik söylemlerin propagandasında belli bir ölçüde etkili oldu.
Benjamin, Sürrealist montaj ilkesini argümanının merkezine yerleştiriyor. İlk olarak filmin zamansal temellerini tartışırken Kant’ın sürekli/kesintisiz mekân-zaman tasavvuruna ve Hegel’in ilerlemeci tarih anlayışına meydan okuyor. İkinci olarak, filmin mekânsal temellerini tartışırken özerk ve auratik sanat anlayışını eleştiriyor. Üçüncü olarak ise, Adorno’ya cevaben, kitle sanatının nasıl devrimci bir rol üstlenebileceğini gösteriyor. Acaba sinema yozlaştırıcı bir kitle sanatı mı, yoksa sınıf ayrımlarını ortadan kaldırarak sınıfsız bir toplum idealine kapı aralayan ve sanatı herkesin erişimine açık hâle getirerek demokratikleştiren devrimci bir pratik mi? Var olan karanlık dünyanın birebir taklidi mi, yoksa alternatif gerçekliklere işaret eden bir ‘mümkün dünya’ mı? Bu tez, bu temel soruna cevap arıyor ve bu doğrultuda tartışmanın iyimser tarafında duran Walter Benjamin’in argümanını inceliyor.[1]
Tezin Özgün Adı: Against Historicism and Aestheticism: Walter Benjamin’s Critical Philosophy of Film
Tezin Yazarı: Cihat Arınç
Danışman: Yrd. Doç. Dr. Yıldız Silier
Yer Bilgisi: Boğaziçi Üniversitesi - Sosyal Bilimler Enstitüsü - Felsefe Bölümü - Felsefe Anabilim Dalı
Türü: Yüksek Lisans Tezi
Yılı: 2008
Sayfa Sayısı: 88
[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır.