Gordon Matta-Clark, Splitting [Yarılma] detay, 1974
Mekân kavramı, mimarlık disiplininin temel kavramlarından olmakla birlikte diğer pek çok alanda da tartışılır. Felsefeden sosyolojiye, fizikten estetiğe temel sorunsallardan biri olan mekân, farklı disiplinlerde gösterdiği anlam çeşitliliğini tarih boyunca sanat alanında da göstermiştir. Tez kapsamında, mekân ve mekânın sanat nesnesiyle ilişkisi, sanat alanında üretilen ve tartışılan eserler çerçevesinde ele alınmıştır.
Sanat tarihi süresince kimi zaman temel konu olan mekân kimi zaman alışılmadık şekillerde ele alınmış̧, arazi sanatı döneminde olduğu gibi yeni anlamlar kazanmıştır.1960’lar plastik sanatlarda eşzamanlı ve art arda gelen sanat hareketlerine sahne olmuştur. Bu çalışmada o tarihlerden günümüze sanatta mekân ve nesne ilişkisi tartışılacaktır. Mekânın sanat nesnesi üzerindeki etkisi; sanat nesnesinin mekânla bütünlüğü irdelenecektir. Yirminci yüzyılla birlikte yapıt-mekân ilişkisi de sorgulanmaya başlanmıştır ve bu dönem, sanat yapıtının çevresiyle kaynaşmasını sağlamıştır. Bu anlamda geleneksel “izleyici” anlayışı, yerini deneyimleyen ve sanat yapıtının bir parçası olan izleyici modeline bırakmıştır.
Tezin birinci bölümünde mekân kavramı sözlük anlamları ve genel anlamıyla açıklanmaya çalışılmış; mekânın sanat tarihindeki yeri ve sanat nesnesiyle olan ilişkisi üzerinde durulmuş; konunun tarihsel gelişimi incelenmiştir. Bu bölümde sanat nesnesi başlığı altında, günlük nesnelerin sanatta yer alma süreci ele alınmıştır. İkinci bölümde çalışmalarında farklı açılardan sanat ve mekân ilişkisini ele alan sanatçılar tartışılmıştır. Üçüncü bölümde kişisel uygulamalar açıklanmıştır.[1]
Yazar: Mehtap Morkoç
Danışman: Prof. Dr. Candan Terviel
Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Seramik Anasanat Dalı
Türü: Yüksek Lisans
Yılı: 2013
[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır. Spot resmindeki çalışma Mehtap Morkoç’a aittir.