Basit olarak ötekiliğin mekânı olarak tanımlanan heterotopya anlam bakımından son derece yüklü bir kavramdır. Kavram tıbbi bir terim olarak olgunlaşmıştır. Michel Foucault ise bu kavramı tıbbi köklerinden ayrıştırarak sosyal ve siyasi ötekilik formları üzerinden mekânsal bir tabana taşımıştır. Mekânsal bir pratik olarak heterotopya, iktidar ve birey arasında çift yönlü bir etkiye sahip olmuştur. Bunun anlamı heterotopyaların aynı anda hem marjinde tuttuğu bireyler üzerinde toplumsal disiplini sağlamayı amaçlayan iktidarın, hem de ona direnen, karşı koyan bireylerin mekânı olmasıdır. Direnmenin olası ipuçlarını mekânın çok katmanlı yeni dokusu üzerinden arayan Foucault, bu izlek ile heterotopyalara ulaşmış ve direnmenin bu ilginç mekânını sınayabilmek adına somut örneklere indirgemiştir. İşte tam bu noktada, sanat ile ilişkisini ortaya koyarken kavramı doğru yorumlayabilmek adına çalışmada ilk olarak “Heterotopya nedir?” sorusuna yanıt aranmıştır. Çalışmada, ilk bölümü meşgul eden bu soru çeşitli düşünürler ve disiplinlerin kavramla kurdukları ilişki üzerinden değerlendirilmiştir. Yine bu bölümde kavramın dinamik ve deneysel yönlerini ortaya çıkaran örnekler verilmiştir. İkinci bölümde bu araştırma nesnesi ile ilişkisi bağlamında çeşitli sanat yapıtları üzerinden bir okuma yapılmıştır. Bunun sonucunda kavramın sergiden yerleştirmeye yönelen bir yaklaşım içinde izleyicinin yapıtla karşılaşma olanaklarına göre değiştiği ve yeni biçimler aldığı görülmüştür. Üçüncü bölümde ise içeriğe uygun görsel çözümlemeler yapılmış ve bu görsellerin düşünsel boyutlarına değinilmiştir.[1]
Yazar: Yeliz Selvi
Danışman: Prof. Mehmet Yılmaz
Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Resim Anasanat Dalı
Türü: Sanatta Yeterlik
Yılı: 2014