Il Conico, su ısıtıcı, Aldo Rossi, 1984
"Endüstriyel Tasarımda Paradigma Kaymaları: Bruno Latour'a Özel Bir İlgiyle" başlığını taşıyan bu tez çalışmasında, endüstriyel tasarım disiplininin varlık koşullarının irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, ilkin disiplinin ne türden önkabuller üzerinde temellendiği ortaya konulmaya çalışılmış, hemen ardından ise bu önkabuller sorguya açılarak tasarım kavrayışımıza ilişkin yeni bir bakış açısının olanaklılığı, Thomas S. Kuhn'un 'paradigma' ve 'paradigma kayması' kavramları üzerinden tartışmaya açılmıştır. Endüstriyel tasarım disiplininden özgün bir tarzda bahsedebilmenin yolunun, kendi uzmanlık alanımız dışındaki alanlarla girişeceğimiz düşünsel etkileşimlerden geçtiği yönündeki inanç, amaçlanan yeni bakış açısının olanaklılığının, genelde bilim felsefesi, özelde ise Bruno Latour düşüncesi dolayımında aranmasına neden olmuştur.
Çalışmada, endüstriyel tasarım disiplinine ilişkin eski paradigmanın tespiti, aşılma girişimleri ve yeni paradigma önerileri ele alınmış olup, Fransız antropolog, sosyolog, bilim ve teknoloji felsefecisi Bruno Latour'a, tez çalışmasının başlığında da ifade edildiği gibi, "özel bir ilgi" gösterilmiştir. Modern epistemolojik özne/nesne ayrımını, ikisi arasında herhangi bir fark gözetmeksizin 'aktör' olarak nitelendiren Aktör-Network Teorisi (ANT), endüstriyel tasarım alanına ilişkin yerleşik kavrayışımızda radikal bir dönüşüm gerçekleştirmemize olanak sağlayan özgün bir girişim olarak değerlendirilmiştir.
Sonuç olarak, endüstriyel tasarım disiplinine, bugüne dek yapılan çalışmalarda söz konusu olduğu gibi 'epistemolojik' değil, 'ontolojik' olarak yaklaşmayı amaçlayan bu çalışmada, endüstriyel tasarım alanına ilişkin modernist olmayan bir bakış açısının olanaklılığı tartışılmıştır.
Tezin yazarı: Sıdıka Benan Çelikel
Danışman: Prof. Dr. Semra Aydınlı
Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü / Endüstri Ürünleri Tasarımı Anabilim Dalı
Türü: Doktora
Yılı: 2013
Sayfa sayısı: 168