Bu çalışma, tarihsel "ut pictura poesis" ("resim neyse şiir de odur") kavramının modern açılımı aracılığıyla şiir ve resim arasındaki şiirsel ve sanatsal ilişkilerin, gerçeklik ve imgelem arasındaki ikilemi ve çatışmayı tetiklediğini, Amerikalı şair Wallace Stevens ile İspanyol ressam Joan Miró’nun yirminci yüzyılın ilk yarısındaki dönemde yazınsal ve sanatsal akımlar ve eğilimlerle sıkı ve yakın bir etkileşim içinde olduğunu ele almak ve özellikle, gerçeküstücü (sürrealist) akım ve felsefenin her ikisinin yapıtlarında etkileri ve yansımaları olduğunu, bu yansımaların altında ele alınan yapıtlarında her ikisinin de benzer özelliklerde bir kozmik imge evreni ve haznesi oluşturduğunu, bu hazne ile oluşturulan kozmik sözlüğün sözcüklerinin yapıtlarındaki benzer imgelerde benzer bir yaratım süreciyle ortaya serildiğini ifade etme çabası içindedir.
Wallace Stevens'ın şiiri “The Man with the Blue Guitar” (1937) (“Mavi Gitarlı Adam”) gerçeğin imgeleme, imgelemin gerçeğe dönüşümünün lirik bir öyküsünü yaratırken, Joan Miró’nun “The Constellations” (1940-41) (“Yıldız Kümesi”) adlı yapıtı da gerçeklik algılamalarının gerçeküstücü özgür taşkınlıklarının yer aldığı kozmik imgelem evrenini sergilemektedir. Çalışmaya temel oluşturan yapıtlar, doğaçlama ve eğretileme çeşitlemelerinin olanaklılığını sorgulayan birer örnek niteliğindedir. Bu tez, ayrıca şiir ve resim arasındaki benzerliği inceleyip yorumlamak ve Stevens'ın “Mavi Gitarlı Adam” adlı şiirindeki yinelenen imgeler ile Miró’nun “Yıldız Kümesi” adlı tablo serisindeki yinelenen kozmik imgeler arasındaki etkileşimsel benzeşmeyi gerçeküstücülük akımının ilkeleri ışığı altında örnekleri ile ele almak amacını gütmektedir.
Sonuç olarak, Stevens ile Miró arasında dolaylı bir etkileşimin, hem şiirsel hem sanatsal bakımdan benzer estetik bir ilişkinin kurulabileceği ve anılan yapıtlarında ortaya çıkan kozmik imgelem evreninde benzer imgelerin kullanıldığı da ortaya çıkmıştır.[1]
Joan Miró, Constellation: The Morning Star, 1940.
Tezin Özgün Adı: Poetry in Paint and Painting in Words: Analogy Between Wallace Stevens’s and Joan Miró’s Surrealist Creativity Yielding Cosmic Imagescape
Yazarı: Fahrettin Önder
Danışman: Doç. Dr. Ufuk Özdağ
Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi - Sosyal Bilimler Enstitüsü - Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Anabilim Dalı
Türü: Yüksek Lisans
Yılı: 2010
Sayfa Sayısı: 131
[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır.