/ Tezler / Ben, Bellek: İmge

 

Aslı Işıksal, “Komşuluk Serisinden ­– Benim Küçük Alanım”, 2013.

 

Tarihsel bir akış içerisinde var olan sanatsal yaklaşımlar, ait oldukları yüzyılın dinamiklerine bağlı olarak değişim göstermiştir. Bu yüzyılda bizler, modernizmden postmodernizme evrilen bir yolculuğa tanık olmaktayız. Ve son elli yılda değişen tutumlardan birisi, sanatta büyük anlatıların yerini, minör olgulara ve kişisel mitolojilere bırakmasıdır. Uzun yıllardır batı ekseninde yazılan sanat tarihi, yeni dünya düzeni ve küreselleşmenin katkısıyla, ötekinin anlatısına kucak açmıştır.

"Ben, Bellek: İmge" başlıklı bu tezde, sanatta kişisel mit olgusunun tarihsel süreci irdelenmiştir. 90'lardan sonra Türkiye'deki sanat anlayışı, her ne kadar kişisel anlatılar üzerinden ilerlese de, kimlik, cinsiyet, etnisite gibi politik söylemlerle büyük anlatılara bağlanmaktadır. Böylece, Türkiye'nin de içinde yer aldığı Orta Doğu ve Balkan coğrafyası, giderek huzursuzlaşan estetik ve dil arayışlarıyla, ağırlıkta kimlik olgusunu sorunsallaştırmıştır. Tezde, günümüzün sanat anlayışı içinde yer alan kişisel ama bir o kadar da politik olan büyük anlatıların aksine, bireysel mitolojiler çerçevesinde "önemsiz, sıradan, öznel bir anti-kahraman ve hikâyesiz olma durumu incelenmiştir. Kimlik problemleri çerçevesinde örülen anlatılar, günümüz sanat ortamlarında belirginleştikçe, bunun dışında kalan hikâyeler silikleşmekte ve önemsizmiş gibi görünmektedir.

Tez süresince "siyasi söylemlerin popüler olduğu bu zaman diliminde, bir hiç kimse olarak silikleşen benliği görünür kılmak mümkün müdür?" sorusuna cevaplar aranmıştır. Ayrıca 21. yüzyılın hızlı, aksak, ironik ve kendine has oksimoron yapısı içinde, hemen her büyük meseleye uzak kalan Ben'in dünyası deşifre edilmiş ve resim, video, fotoğraf gibi medyumlarla somutlaştırma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu imgeselleştirme süreci; fragman, düşünce-imaj, bir anlatım biçimi olarak montaj, nadire kabinelerini andıran bir dünya içinde "arasılık" kavramlarının keşfi çerçevesinde bir yön izlemektedir.[1]

 

Yazar: Aslı Işıksal Mercan

Danışman: Doç. Necla Rüzgar Kayıran

Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Resim Anasanat Dalı

Türü: Sanatta Yeterlik

Yılı: 2014

 



[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır. Tezin tamamına https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp sayfasından ulaşabilirsiniz.

tez tanıtımı