/ Tezler / 20. Yüzyılda Kimi Resimsel Biçimlerde Propaganda Unsurlarının Yeniden Üretimi

Jasper Johns, Bayrak, 1958

 

20. yüzyılda yaşanan teknolojik yenilikler, toplumsal yapıyı o güne kadar görülmemiş bir radikallikte değişime uğratmıştır. Şekillenen yeni yapı ile birlikte çok çeşitli yaşam tarzları ortaya çıkmış ve geleneksel sosyal örüntülerin tümü kırılmaya uğramıştır. Bu dönüşümün toplumun geneline yansımasında ise doğrudan söylemlerin değil, duygulara hitap eden ikna yöntemleri ile hazırlanmış propagandaların etkili olduğu anlaşılmaktadır. Geçmişi çok eskiye dayansa da propagandanın, bu dönemdeki başarısını yine bu dönemin en büyük yeniliği olan teknolojinin araçlarına borçlu olduğu söylenebilir. Bu dönemde teknoloji ile yaratılan görsel dil propaganda için araç olmakla kalmamış; ideolojik tavrını göstermek isteyen sanat hareketlerini de etkilemiştir. 1900'lerin başından itibaren sanatçıları etkileyen ve daha sonra interdisipliner bir alanda çalışmaya teşvik eden teknolojinin görsel çıktıları birer gösterge olarak da bu dönemde resmin içine dâhil olmuştur. Teknolojinin imgelerini resmin içine dâhil eden anlayışla birlikte, sanatçı ideolojik söylemini daha çok bu üretilen propaganda imgeleri çerçevesinde geliştirmiştir. Bu tez çalışmasında döneme ve araçlara bağlı olarak değişen propaganda imgelerinin, araştırmanın evrenini oluşturan resim sanatında nasıl bir değişime uğradığı ve bir yönlendirme aracı olarak izleyicisini nasıl belirlediği, kronolojik bir sıralama ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda çalışma, içinde bulunulan toplumsal koşullar da düşünüldüğünde propagandanın nasıl ve ne amaçla yapıldığına ve resim sanatında belli bir sanatçı kitlesini nasıl etkilediğine yönelik açıklamalar getirmesi nedeniyle nitel bir araştırma olmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise postmodern sanat uygulamaları içerisinde yer alan “yenidenüretim” ilişkisinin yöntem olarak benimsendiği ve ikonlaşmış propaganda fotoğraflarının yeniden üretildiği görülür. Tüme ait bazı parçaların yeniden üretildiği bu plastik süreçte amaç, fotoğrafların tanınırlığını sorgulayabilmektir.

 

Yazar: Mavi Çakmakçı

Danışman: Doç. Dr. Oktay Köse

Yer Bilgisi: Süleyman Demirel Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı

Türü: Doktora

Yılı: 2019

 

Bu teze Ulusal Tez Merkezi sayfasından ulaşıldı. Görsel, dergimiz tarafından eklendi. 

sanat tarihi, tez tanıtımı