Stok Sayımı (Devam Ediyor) [Taking Stock, (Unfinished)], Hans Haacke’nin 1984’te Tate Müzesi’nde sergilenen yağlıboya resmi [fotoğraf en altta]. İlk bakışta Margaret Thatcher’ın portresi gibi görünen resim, iktidarla sanat ve reklam/iş dünyası arasındaki bağlantılara işaret eden alegorilerle dolu.
Thatcher’ın oturduğu, üstünde Kraliçe Victoria’nın portresi bulunan sandalye Victoria & Albert Müzesi’ne ait. Kitaplığın önündeki, Victoria dönemine ait sehpanın üzerinde yer alan heykel, Britanyalı heykeltıraş Harry Bates’in 1890’da yaptığı ve Tate koleksiyonunda bulunan Pandora heykeli. Kütüphanenin en üst rafında yer alan iki kırık porselen tabakta, 1979 ve 1983 yıllarında Thatcher’ın seçim kampanyasını yürüten Saatchi & Saatchi reklam ve halkla ilişkiler şirketinin sahibi Maurice ve Charles Saatchi kardeşlerin portresi basılı. Kütüphanedeki kitapların sırtlarında, Saatchi & Saatchi şirketi ve ortaklarının müşterisi olan isimler yazıyor: British Airways, BP, Büyük Britanya Sanat Konseyi, British Museum, Victoria & Albert Müzesi, Güney Afrika Ulusal Partisi vs. Halının üzerine düşmüş kâğıtta, Saatchi & Saatchi şirketinin sahibi olduğu eserler yazılı.
Haacke, Saatchi kardeşlerin portrelerinin basılı olduğu kırık porselen tabakları, Ocak 1987’de yayınladığı bir dergi ilanında da kullandı. “Güney Afrika’da Kim Ne Yapıyor?” başlığını taşıyan ilan –Haacke buna, advertorial’dan bozarak artvertorial demişti– 1980’lerin New York’unda servet sahiplerine hitap eden yaşam tarzı dergisi Manhattan Inc.’te yayınlandı. İlan, Saatchi & Saatchi ile alt şirketlerinin Güney Afrika apartheid rejimiyle (Pieter Willem Botha) işbirliğini ortaya koyuyordu.
Haacke’nin hem Thatcher portresinde hem de bu ilanda kullandığı “kırık porselen tabaklar” da yine Saatchiler’in sanat dünyasındaki manipülatif nüfuzuna göndermeydi: Maurice ve Charles Saatchi, Tate Müzesi’ne bağlı “Yeni Sanatın Hamileri” (Patrons of New Art) komitesinin üyesiydiler. Tate’te düzenlenen Turner ödüllerini de veren komitenin sözde amacı, zengin koleksiyonerlerin genç sanatçıları desteklemeleri ve aldıkları eserleri Tate’e bağışlayarak müzenin koleksiyonunu genişletmeleriydi. Ancak Charles Saatchi, müzeye eser bağışlamadığı gibi, sergi politikaları üzerinde de olağanüstü etkili oluyordu: 1982’de Tate’te açılan bir Julian Schnabel sergisinde gösterilen on bir eserden dokuzu Charles Saatchi ile eşi Doris Saatchi’ye aitti. Eleştirmen Arthur C. Danto’ya göre Saatchi, Tate’te sergilenmenin getirdiği prestijle elindeki eserlerin değerini (ve fiyatını) artırıyordu. Haacke’nin kullandığı kırık tabak formu, Schnabel’in 1980’lerde kırık tabaklarla oluşturduğu, plate paintings olarak anılan mozaik resimlerine göndermeydi. [EG]
Kaynaklar:
archive.newmuseum.org
http://anilpinto.blogspot.com/2011/07/taking-stock-unfinished-hans-haacke.html
https://www.nytimes.com/1988/04/29/arts/review-art-linking-politics-repression-and-business.html
https://www.thebroad.org/art/hans-haacke/saatchi-collection-simulations