Libya'nın kuzeydoğusundaki antik Yunan kenti Kirene'de pek çok mezarın bulunduğu nekropol, daha sonra arazi spekülatörlerine ya da müteahhitlere satılmak üzere yöredeki çiftçiler tarafından buldozerlerle tahrip ediliyor. 1985 yılında UNESCO Dünya Mirası Sit Alanı olarak tescillenen bu büyük nekropolün durumu ilgili mercilere bildirilmiş olsa da, ülkede yaşanan siyasal çalkantı etkili bir müdahale yapılmasını engelliyor.
France 24 haber televizyonuna "Antika eserler birer çöp gibi yakındaki nehre atıldılar" diyen Bayda Üniversitesi'nden arkeoloji uzmanı Ahmet Hüseyin, MS 200 yılı civarında yapılmış bir viyadüğün bir bölümü ile yaklaşık 200 tonoz ve mezarın ciddi zarar gördüğünü sözlerine ekliyor. MÖ 7. yüzyılda gelen bir Yunan kolonisinin yerleştiği bu bölgeden UNESCO "Helen döneminden kalan en önemli kentlerden biri" olarak bahsediyor. MS 365 yılında yaşanan bir depremde büyük bir yıkıma uğramış olan kentin nekropol alanı, türünün en büyüğü ve en zengini olarak biliniyor. Bölge, Libya'nın sahip olduğu beş dünya mirasından biri.
Kirene
Hüseyin açıklamasının devamında şunları söylüyor: "Libya'da gelenek ve görenekler yazılı kanunlardan çok daha büyük bir güce sahip. Nekropolün bulunduğu arazi de geleneklere göre yakınlardaki çiftliklerde yaşayan ailelere ait. Toprakların sahibi olduklarına dair ellerinde resmi bir belge olmamasına karşın, onların bu iddialarına itiraz eden hiç kimse yok. Bu aileler Kaddafi yönetimi altındayken bu tarz iddialarla ortaya çıkmaya cesaret bile edemezken, şimdi arkeolojik sit alanı olan bölgeyi resmen inşaat alanına çevirmiş durumdalar." Yine Hüseyin'in dediğine göre yöre halkı kendilerine başka bir yer veya para verildiği takdirde bu tahribatı durdurmaya hazır olduklarını söylüyor. Kültür Bakanlığı'ndan çağrılarına bir yanıt alamayan Hüseyin resmi mercilerin bu kayıtsızlığından şikâyetçi olsa da, tahminlere göre yetkililerin müdahalede bulunmama nedeni, diğer ailelerin de durumdan haberdar olup aynı şeyi başka sit alanlarında uygulama ihtimalleri. [NÖ]
Çiftçilerin belirlediği 500'er m2'lik parsellerden biri
Kaynaklar:
http://www.theartnewspaper.com/articles/Farmers-bulldoze-ancient-tombs-in-Libya-to-sell-plots-to-developers/30395
http://observers.france24.com/content/20130823-ancient-libyan-necropolis-threatened-cyrene