/ Kaleydoskop / Özgür Sözcükler

11/7/2017 / skopbülten

Fütürizmin kurucusu Filippo Tommaso Marinetti’nin en önemli icatlarından birisi, Parole in libertà (Özgür Sözcükler) diye adlandırdığı ve sözdizimi kurallarından azat edip görselleştirdiği ‘şiirler’di. Bu formu bulan Marinetti’ydi ama öteki fütüristler onu izlediler ve edebiyat niyetine okunan, görsel sanat yerine geçen ve fütürist gösterilerde teatral bir form olarak icra edilen kendi ‘özgür sözcükler’ini yarattılar. Öncülleri, anlam ile ses, içerik ile form arasındaki ilişkiyi sorunsallaştıran sembolist şair Stéphane Mallarmé idi. Marinetti 1913’te “budalaca ve mide bulandırıcı, miadını doldurmuş geleneksel kitap kavramına karşı” Tipografik Devrim çağrısı yapan bir manifesto yayınladı. Fütüristler, dadacıları etkileyecek, Ball’ın sözcüksüz ya da ses şiirlerinin, Tzara’nın simültane şiirlerinin, Raoul Hausmann’ın optofonetik şiirler ya da afiş şiirlerinin esin kaynağı olacaktı. [NAA]

 

 

F. T. Marinetti, ZangTumb Tuum, 1912; Marinetti’nin savaş muhabiri olarak izlediği Balkan Savaşı sırasında gerçekleşen Edirne Kuşatması’nın tasviri. Sağda fütüristlerin çıkardıkları çok sayıda dergiden birinin kapağında yine Marinetti’nin Marne Sonrası, Joffre Otomobille Cepheyi Teftiş Ediyor başlıklı ‘şiir’i; Müttefiklerin Almanları durdurduğu Marne muharebesini anlatıyor.

 

ZangTumb Tuum, 1914’te kitap olarak yayınlanmıştı; kitabın içinden soldaki sayfa Türk Balonu.

 

 

Ardengo Soffici, Tipografi, 1915 ve Giacomo Balla, Treisi … Treinò , 1914.

 

Franesco Canguillo, Piazza del Popolo’da Büyük Kalabalık, 1914.

 

F. T. Marinetti, Hava Bombardımanı (nu. 67), 1915-1916.

 

Benedetta (Benedetta Cappa Marinetti), 1 Adamın Spikolojisi, 1919.

kaleydoskop