British Museum’da BP Sponsorluğuyla Açılan Asur Medeniyeti Sergisi Protesto Ediliyor

30 Ekim’de Christie’s müzayede evinde Asur medeniyetine ait 3000 yıllık bir rölyefin 31 milyon dolara satılması sanat çevrelerinde tepkiyle karşılanmıştı. IŞİD’in 2015’te tahrip ettiği Nemrud antik kentindeki bir saraya ait rölyef, 1800’lerin ortalarında burada kazı çalışmaları yapan İngiliz arkeolog Austen Henry Layard tarafından sökülerek, Osmanlı devletinin onayıyla Amerikalı bir misyonere satılmıştı ve o tarihten beri Virginia Papaz Okulu’nda sergileniyordu. Okul, fon ihtiyacı gerekçesiyle, ve IŞİD yıkımından sonra rölyefin piyasa değerinin katlanmasını fırsat bilerek, geçen hafta müzayedeye çıkardığı eseri kimliği açıklanmayan bir alıcıya sattı.

Bugün de British Museum’da petrol devi BP’nin sponsorluğuyla açılan Asur medeniyeti sergisi, petrol şirketlerinin sponsorluğuna karşı çıkan Art not Oil ve BP or not BP gibi gruplar tarafından protesto edildi. “Ben Asurbanipal: Dünyanın Kralı, Asur’un Kralı” başlığını taşıyan sergi, “British Museum’un koleksiyonundaki eşsiz Asur hazineleri”yle[1] Asur’un en büyük krallarından Asurbanipal’in dünyasını ziyaretçilere açma iddiasında.

Bugünkü Irak’ta yer alan Nemrud ve Ninova antik kentlerindeki Asur kalıntıları, 1840’larda burada diplomat olarak bulunan Henry Austen Layard tarafından ortaya çıkarılmıştı. British Museum kazı çalışmalarına hemen sponsor olmuş, ve Osmanlı devletinden alınan onayla antik kentlerden sökülen parçalar Müze’ye taşınmıştı.

Irak topraklarından yağmalanan bu eserlerin, şimdi yine savaşla yıkılmış bu topraklarda petrol çıkaran BP’nin sponsorluğuyla sergilenmesi ise büsbütün infial uyandırıcı. BP’nin Irak petrolü üzerindeki hâkimiyeti 1920’lere kadar uzanıyor; ama 2011 yılında ortaya çıkarılan bazı resmî belgeler, BP’nin 2003 yılındaki Irak işgalinde dahli olduğunu gösteriyor. Bu belgelere göre, Tony Blair hükümeti Irak işgaline askerî destek verme kararına varmadan önce BP ve Shell gibi şirketlerle toplantılar yapmış, Irak’ta gerçekleştirilecek “rejim değişikliğinden” sonra bölgenin petrol rezervlerinin paylaşımı konusunda görüş almıştı. Mart 2003’te başlayan işgalden beş ay önce de, Britanya hükümeti temsilcileri işgalci koalisyon güçlerine katılmaları karşılığında Irak petrolünden BP’ye pay verilmesi için Bush yönetimiyle anlaşmıştı. İşgalden sonra BP’nin de pay aldığı rezervler, Irak petrol rezervlerinin yarısını kapsıyor.[2]

Bugün British Museum’daki açılışı protesto eden grup, müzenin önüne BP’nin savaş suçlarını ifşa eden pankartlar astı. “Asur: BP’den Mesaj” başlıklı pankartta şöyle yazıyor:

BP, kadim Irak topraklarından alınmış nesnelerin sergilenmesine sponsor olmaktan gurur duyar. Asurbanipal gibi biz de bu bölgenin zenginliğinin ve kaynaklarının kontrolünü elimizde tutmak için ne gerekirse yapıyoruz.

Britanya’nın 2003’teki Irak işgali sırasında şirketimizin çıkarlarını kollayabilmiş olmaktan kıvanç duyuyoruz. Zira 2002’de kendileriyle yaptığımız kulisin ardından Dışişleri Bakanlığı temsilcilerinin de belirttiği gibi, “Irak en büyük petrol madenlerinden biri. BP oraya girmek için her şeyi yapmaya hazır ve siyasi pazarlıkların onları bu fırsattan mahrum bırakmamasını talep ediyor”.[3]

Bugün temel hizmetlerden bile mahrum olan Irak halkı sokaklara dökülürken, Irak’taki petrol sahalarımız büyük kâr getiriyor.

İnanıyoruz ki imparatorluğumuz ilelebet yaşayacak – en azından, petrole dayalı iş planımızın yol açtığı iklim değişikliği felaket düzeyine erişene kadar. [EG]

Kaynaklar: 

BP or not BP 

ArtNotOil 

Secret memos expose link between oil firms and invasion of Iraq 

Irak’tan Çalınan Asur Dönemine Ait Eser Christie’s Müzayede Evinde Satıldı 

Introducing the Assyrians 

britishmuseum.org