Ulusal Portre Galerisi’nin BP sponsorluğunda düzenlediği BP Portre Ödülü sergisi, geçtiğimiz günlerde BP or Not BP adlı eylem grubunun müdahalesine tanık oldu. Petrol şirketleri ile sanat kurumları arasındaki sponsorluk ilişkisini hedef alan Art not Oil koalisyonunun bileşenlerinden biri olan eylem grubu, 1990’dan bu yana BP sponsorluğunda düzenlenen yarışmada derece alan eserlerin sergilendiği salonun girişinde Batı Papua bağımsızlık hareketinin liderlerinden Benny Wenda’nın portresini sergiledi.
Protestocular, BP’yi yalnızca iklim değişikliğinden kaynaklanan felaketlerden değil, insan hakları ihlallerinden de sorumlu tutuyorlar. Petrol şirketi, işgal alındaki Batı Papua’nın sahip olduğu doğal kaynakları çıkarmak için Endonezya hükümetiyle işbirliği yapıyor. 1963 yılında ordunun baskı ve denetimi altında gerçekleştirilen göstermelik bir plebisitle Endonezya’ya bağlanan Batı Papua o günden bu yana bağımsızlık mücadelesi veriyor.
Mücadelenin sürgündeki liderlerinden Benny Wenda bir açıklama yaparak, petrol devinin merkezî hükümetle suç ortaklığı yaptığını ileri sürdü:
BP, bir soykırıma bulaşmış durumda. 1963’ten bu yana yüz binlerce Batı Papualı, Endonezya işgali yüzünden hayatını kaybetti. Bazıları, doğrudan hükümet güçleri tarafından öldürüldü; bazıları ise, evlerini, topraklarını ve geçim kaynaklarını kaybettikleri için öldü. Endonezya hükümeti BP’nin parasıyla aldığı mühimmat ve silahları halkımı taciz etmek, sindirmek ve öldürmek için kullanıyor.
Eylemde seyirciyle buluşan Benny Wenda portresini yapan Dale Grimshaw, bir protesto eylemi olarak eseri yarışmaya sunduğunu ama seçilmediğini söyledi. Grimshaw, BP’nin Batı Papua’da olanlardan haberdar olduğu halde Endonezya hükümeti ve ordusuyla politik ve mali ilişkiler yürüttüğünü ifade etti. Sanatçı, şirketin imajını sanatla aklama girişimini de şu sözlerle eleştirdi: “BP, galerinin her bir tarafına logosunu yapıştırarak, dünyaya kendisi hakkında yanlış bir izlenim veriyor. Sanat, bu tür şirketlerin foyasını ortaya çıkarmak için kullanılabilir.”
Eylemciler, portreyi teşhir ettikten sonra Wenda’nın kısa bir videosunu gösterdiler ve mini bir ödül töreni düzenlediler. Ulusal Portre Galerisi’nin direktörü “baş riyakâr”, bir BP temsilcisi ise “baş çevre düşmanı” ödülüne layık görüldü. Riyakârlık suçlaması, Galeri’nin, kendi kararıyla benimsediği Etik Fon Sağlama Politika’sını ihlal etmesinden ileri geliyor. Bu düzenlemeye göre Ulusal Portre Galerisi’nin “insan haklarını ihlal eden ya da ettiğinden şüphe edilen bir rejimle yakın ilişkileri olan ya da olduğundan şüphe edilen” hiçbir kişi ya da kurumdan kaynak kabul etmemesi gerekiyor. [AB]
Mia Jankowicz, “At BP-Sponsored Art Show, Protestors Call Out the Corporation's Abuses”, Hyperallergic,