Bir Soyut Film: Diyagonal Senfoni

Viking Eggeling 1918’de Zürih’teki dadacılara katılan, aslen İsveçli bir ressam. Ayrıca kimi dadacılarla birlikte Das Neue Leben (Yeni Hayat) grubuna ve siyasete daha fazla meyilli ‘radikal dadacılar’ diye bilinen gruba da dahil oluyor. “Radikal Sanatçılar Manifestosu”nun imzacıları arasında.[1] O sıralarda soyut film fikrine kapılıyor. Filmi, belli ritimlere uygun olarak hareket eden bir resim kareleri dizisi olarak görüyor ve geceler boyunca resim kareleri çiziyor. Bütün parasını bu işe harcadığı için, neredeyse aç geziyor. Eggeling, filme müzikten yola çıkarak yaklaşıyor ve film konusunda konuşurken müzik terimlerini kullanıyor. Başlangıç noktası çizgi, sonra onun ‘orkestrasyonu’ ile uğraşıyor; kastettiği belli bir düzene göre yerleştirdiği çizgilerin karşılıklı ilişkileri, formlarda karşıtlıkların ve benzerliklerin karşılıklı etkileşimi.[2]

Eggeling bir türlü sonuçtan tatmin olmadığı için üç kez çekilen ve ilk kez 1922’de gösterilen Symphonie Diagonal, deneysel sinema tarihinde çığır açan bir soyut film.

Viking Eggeling ve Symphonie Diagonal adlı soyut filmi için 1919-1920 arasında yaptığı dört desen.

Yakın arkadaşı olan ve 1918-1920 arasında onunla birlikte soyut film denemeleri yapan Hans Richter’e göre Eggeling, Dada grubuna katılsa da hiçbir zaman tam bir dadaist olamadı çünkü fanatik bir biçimde evrensel bir soyut dil arayışındaydı. Kübizm kökenliydi. Ama bir yandan Giorgione ve İtalyan Rönesansı’nı, bir yandan da Çin ideogramlarını modern deneyimle eklemlemenin yollarını arıyordu. Bu yüzden o sırada Dada grubunun başını çeken Tristan Tzara’da kuşku uyandırmıştı, ama her ne kadar Eggeling ona fazla ‘klasik’ gibi görünse de eninde sonunda başka başka sanat hareketlerini barındırabilen Dada, ona da kucak açtı.[3]

“Kılı kırk yaran zihni ve ödün vermeyen şahsiyetiyle kalbini ve ruhunu tamamen adadığı fikirleri doğrultusunda yaşayan” Eggeling, 1925’te 45 yaşında öldü.[4] [NAA]