/ Tezler / Sanatta Gözetleme Pratiği ve Edward Hopper Resimlerindeki Karşılığı

7/3/2019 / skopbülten / Merve Denizci

 

Edward Hopper, House at Dusk, 1935.

 

Bir bakış biçimi olan perspektif Doğu ve Batı’da farklı şekillerde ortaya çıkmıştır. Doğu’da özne ve dünya arasında karşılıklı bir ilişki göze çarpmaktadır. Oysa Batı’da geometrik perspektifin de kullanılmaya başlamasıyla özne ile dünya arasındaki ilişkide köklü bir değişim yasanmış ve özne dünya karşısında etkin hale gelmiştir.

Çalışmada temel olarak sanatta geçmişten bugüne ‘‘bakış’’ meselesi ele alınmaktadır. Bakış, özneyi etkisi altına alan iki yanlı bakış ve öznenin tarafında olan voyöristik (dikizci) bakış olmak üzere iki yönüyle incelenmiştir. Voyöristik (dikizci) bakışın fantazmatik boyutuna ve Maurice Merleau-Ponty, Jacques Lacan ve Jean Paul Sartre gibi düşünürlerin üzerinde çalıştığı, bakışın iki yanlılığı (özne ve ötekinin bakışı) kavramlarına vurgu yapılarak, sanat tarihinden çeşitli eserlerin bu kavramlar kapsamında analiz edilmesi hedeflenmiştir.

Édouard Manet, Dominique Ingres, Cindy Sherman, Alfred Hitchcock gibi sanatın çeşitli mecralarında üretim yapmış olan sanatçıların yapıtları bu kavramlar kapsamında incelenmiştir. Çalışmanın temel çerçevesi Edward Hopper resimleri üzerinden kurgulanmış ve bu eserlerin hem voyöristik hem de iki yanlı bakış türünden bulgular taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.[1]

 

Yazar: Merve Denizci

Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Mürteza Fidan

Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Resim Anasanat Dalı

Türü: Yüksek Lisans

Yılı: 2018



[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır. Tezin tamamı için bkz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp.

tez tanıtımı