Robert Rauschenberg, Tracer, 1963.
Bu çalışmada, hazır nesnenin sanat nesnesine dönüşüm süreci ele alınmıştır. Farklı zamanlarda ortaya çıkan birçok akımın hazır nesneleri kullanma biçimleri ve amaçları doğrultusunda hazır nesnenin gelişimi üzerinde durulmuştur. İlk kez 1900'lerde kullanılan hazır nesneler, bugünün sanatına yön veren kavramsal düşüncenin de temelini oluşturmaktadır. Duchamp'ın endüstriyel bir nesneyi kendine mal etmesi ve var olan ünlü yapıtların parodisi, postmodern dönemde birçok sanatçının benimsediği yöntem olmuştur.
1960'lardan günümüze gelindiğinde, daha önce yapılan birçok işin sanatçılar tarafından yeniden yorumlandığı görülmektedir. Aslında birçok yapıtın kaynağını kendisinden önceki yapıtlara dayandırması sanat tarihinde sıkça karşılaştığımız bir durum olmuştur. 1980’lerden itibaren sanata ve sanatçıların üretim yöntemlerine baktığımızda, ortaya çıkan yapıtlar, var olan çalışmaların türevlerinin ya da birebir benzerlerinin oluşturulduğu bir çeşit uyarlama şeklindedir. Kimi sanatçılar tarihi kullanma ve yeniden canlandırma yoluyla uyarlama yaparken, kimi sanatçılar ise aynı görsel üslubu kullanarak uyarlama yoluna gitmişlerdir. Bu şekilde yeniden üretilen çalışmalarda belirgin olan bir benzetme tavrı dikkati çekmektedir. Bu noktadan hareketle yeniden üretilen yapıtlar üzerinde durulmuş, birçok sanatçının işleri incelenmiştir. Sherrie Levine, Mike Bidlo gibi sanatçılar orijinal olana karşı eleştirileriyle bu dönemde ön plana çıkmıştır. Levine, pek çok sanatçının yapıtlarını aynen alıntılayarak işler üretmiştir. Orijinal olana karşı bir tutum var olmakla birlikte, doğrudan alıntılanan yapıtlarda, kendine mal etme anlayışı da hüküm sürmektedir. Bu sanatçılar orijinal ve kopya arasındaki geleneksel ayrımın kaybolmasında etkili olmuşlardır.
Hazır nesnenin sanata dahil edilişinden itibaren günümüze doğru gelinen süreçte geçirdiği evreler ve günümüz sanatına etkileri takip edilerek birçok sanatçının eserleri bu yönde incelenmiştir. Postmodernizmin var olanı tekrarlama ideolojisi bu çalışmanın iskeletini oluşturmuştur. Artık yaşanılan çağda sanat için yapılan her türlü hamle kabul edilebilir hale gelmiştir. Bu bağlamda yeniden üretim üzerinde durularak aynı şekilde tekrarlanan yapıtlar üzerinden bir değerlendirme yapılmıştır.[1]
Yazar: Seniye Türkmençalıkoğlu
Danışman: Doç. Hakan Pehlivan
Yer Bilgisi: Erciyes Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Resim Anasanat Dalı
Türü: Yüksek Lisans
Yılı: 201