/ Tezler / Mimari Bir Soruna Estetik Bir Karşılık: İkinci Dünya Savaşı Sonrası Dönemde Türkiye'de Mimarlığın Sanatla Kurduğu Diyalog

10/2/2016 / skopbülten

 

Sadi Öziş

 

Bu çalışma, Türkiye'de 2. Dünya Savaşı sonrasında mimarlığın diğer sanatsal etkinlikler ile kurduğu diyaloğu analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, sanat ve mimarlık arasındaki birliktelik düşüncesinin oluşumunu ve bu ilişkinin anlamını mimarlık açısından kavramaya çalışmaktadır. Bu nedenle çalışma, dönemin atmosferini bu birlikteliğin düşünsel altyapısını ve pratiğini ortaya çıkarmada önemli katkıları olan olguları ve bu ilişkide yer alan aktörleri de içine alarak incelemektedir. Bu çalışmadaki esas amaç, bu bağlam içinde modern mimarlığa modern sanatı dahil etmenin arkasında yatan niyeti anlamaktır.

Ara Dönem (interregnum) olarak adlandırılan çağ ortası modernizmi mimarlık söylemi ve üretimi açısından içsel bir eleştiriyle yüzyüze gelmiştir. Bu eleştirel yaklaşım, dönemin ihtiyaçları için tatmin edici ve uygulanabilir çözümler sunması beklenen "modern" olanın yeni yorumlarını aramaktadır. Bu anlamda, bu çalışma Türkiye'deki çağdaş tartışmaları ve gerçekleşen örnekleri, benzer tartışmalara ve uygulamalara tanık olmuş daha geniş bir çerçevedeki güncel mimarlık bağlamına referansla okumaya çalışmaktadır. Bu çalışma, Türk mimarlık ortamında da mimarlık ve toplumun yakınlaşması ve yerel/evrensel arasındaki ikiliğe çözüm biçimlerinde görülen modern mimarlığın yeniden değerlendirilme sürecini de kapsamaktadır.

Sonuçta, araştırma, mimarlığın plastik sanatlarla yeniden ilişki kurma girişimini, tetikleyici etkenlerini, düşünsel altyapısını, işleyiş biçimini ve savaş sonrası dönemde sanatsal, mimari ve genel sosyo-kültürel bağlamdaki yan anlamlarını da içeren bir kapsam içinde analiz ederek incelemekte; ve Türkiye'deki çağdaş mimarlıkta "konumlandırılmış modernizm"e uyumlanan oluşumu değerlendirmektedir.[1]

 

Özgün adı: An Aesthetic Response to an Architectural Challenge: Architecture's Dialogue with the Arts in Postwar Turkey

Yazar: Ezgi Yavuz

Danışman: Doç. Dr. Elvan Altan Ergut

Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı

Türü: Doktora

Yılı: 2015



[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır.

tez tanıtımı