/ Tezler / Kadın Temsiline Eleştirel Bir Bakış: Türkiye’deki Kadın Müzeleri

28/1/2019 / skopbülten / Gül Aydın

Aliye Berger, “Güneşin Doğuşu”, 1954

Türkiye’de müzecilik çalışmalarına yeni bir bakış açısı sunan kadın müzeleri dünyadaki gelişimiyle de eş değer olarak kadın tarihinin ve temsilinin önemli bir bölümünü teşkil eder. Günümüze kadar süregelen geleneksel modelde müzecilik anlayışına alternatif pratikler sunan dünyadaki kadın müzeleri, Türkiye’de de yapısal ve içeriksel olarak çeşitlilik gösterir. İçerik bakımından zengin bir çalışma konseptine sahip olan dünyadaki kadın müzeleri, çalışmalarını teorik bir arka plana dayandırmaya özellikle önem gösterirler.

Kadın müzeleri, ideolojik olarak feminist eleştirel bir yaklaşımda bulunmalarının yanı sıra, küratöryal uygulamalarında da yeni müzebilim öğelerine sıkça başvurur. Kadın müzelerinin söylem zenginliği yaratma talebi kapsayıcı içeriğe de önem atfeder. Böylelikle kadın temsillerine tarihsel bir bütünlük kazandırmak için bu müzeler tarafından yeni pratikler ortaya çıkarılır. Kadın hareketlerinden ayrı düşünülmeyen kadın müzeleri, bu pratiklerle kadın mücadelesinin de önemli bir parçasını oluşturur.

Türkiye’de ise fiziki mekâna sahip olan İzmir Kadın Müzesi dışında sanal bir mekânda yer alan İstanbul Kadın Müzesi, Antalya Kadın Müzesi ve Mersin Kadın ve Göç Müzesi olmak üzere 4 farklı içeriğe sahip kadın müzesi bulunmaktadır. Bu müzeler tezimiz kapsamında feminizm, yeni müzebilim ve kapsayıcılık içeriği bağlamında ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Dünyadaki kadın müzeleriyle karşılaştırıldığında fikir ve biçim bağlamında çağdaş müzeyi yansıttığı düşünülen Türkiye’deki kadın müzelerinin, içerik yönünden bakıldığında henüz yeni gelişmekte olduğu açıkça görülür. Dolayısıyla hem müzebilim hem de feminizm açısından değerlendirildiğinde, İstanbul Kadın Müzesi haricinde, Türkiye’deki kadın müzelerinin kavramsal olarak gelişimini, pek çoğu Avrupa ve Amerika’da kurulmuş kadın müzelerine göre, henüz tamamlamadığı fark edilir. Bu müzelerin kuruluş amacı ve misyonlarının yeniden gözden geçirilmesi, işlev, kapsayıcılık ve etkinlikler açısından da faaliyetlerinin ve toplumsal faydasının artırılması gerektiği gözlenmiştir.

Yazar: Gül Aydın

Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Zeynep ÇAKMAKÇI

Yer Bilgisi: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzecilik Anabilim Dalı

Türü: Yüksek Lisans

Yılı: 2018

Tezin özeti yazarı tarafından iletilmiştir. Tamamını okumak için bkz. kadın-müzeleri.pdf

tez tanıtımı, müze