/ Tezler / Fotoğrafın İcadından Sonra Sanat Alanında Görüntü ve Temsil Sorunsalı

 

Bernd ve Hilla Becher, İkiz su kuleleri

 

19. yüzyılda sanayileşmenin hızlı gelişimi ve bu durumun günlük yaşantıya olan etkileri doğayla kurulan ilişkilerin yeniden yorumlanması/ kurulması zorunluluğunu da beraberinde getirmiştir. Bu dönemde teknik bir gelişme olarak fotoğrafın 1839'da icadı ve günümüze kadar olan evrimsel süreci oldukça ilgi çekicidir. İlk olarak kayıt altına alma, tespit etme, hüküm kurma, sınıflandırma ve reklam alanlarında kullanılan fotoğraf, yaşantının hemen her alanını etkilediği kadar sanat alanını da derinden etkilemiştir.

Bu çalışmanın amacı fotoğrafın icadından itibaren 1960'lara kadar olan süreçte güzel sanatlar alanına giren görüntü ve temsil biçimlerinde görülen değişikliklerin araştırılmasıdır. Çalışmanın kapsamı üç ana eksen üzerine kurulmuştur. Bu eksenler, ilk olarak çalışmanın konusu ile ilgili kaynakçanın tasnif edilerek ilgili bölümlerin saptanarak okunması; ikinci olarak çalışmada hedefe uygun olarak metnin strüktürünün oluşturulması ve görsel dokümanların temini, son olarak da oluşturulacak metinlerin bütünlük halinde öncül, ardıl ilişkisi içinde birleştirilmesidir. Bu çalışmada yöntem olarak tarama modeli temel alınarak, literatür taraması ve görsel veri toplanması yapılmıştır. Bu çalışmaya kaynak oluşturan felsefe, estetik, toplumbilim ve sanat ontolojisi konularında yapılmış çalışmalarla, tezde amaçlanan düşünceyi destekleyecek örnekler saptanarak bir analiz oluşturulmuş ve metodoloji bunun üzerine kurgulanmıştır.

Bu çalışmada kronolojik akış esas alınmıştır. Bölümler bu anlayış içinde oluşturulurken, sanat alanındaki görüntü ve temsil biçimlerinin tarihsel dizge içindeki değişimi göz önünde bulundurulmuştur. Çalışma altı ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi üzerinde durulmuş, İkinci bölümde ise fotoğrafın icadı ve işlev alanları ile birlikte resim sanatı ile olan karşılıklı ilişkileri, öncü fotoğrafçılar, fotoğrafta gerçekçilik ve Empresyonizm sanat akımıyla olan ilişkilerine değinilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde Baudelaire'in modernizmle ilgili görüşlerine değinilerek fotoğraf üzerine olan düşünceleri incelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise Walter Benjamin'in fotoğraf üzerine olan düşüncelerinden hareketle sanat yapıtının çoğaltımı, sanat yapıtı, şeyleşme ve aura sorunsalları tartışılmıştır. Bu tez çalışmasının beşinci bölümünde sanat yapıtında kavramsallaşma ve izleyici merkezli sanata doğru olan süreç araştırılmıştır. Bu bağlamda fotoğraf ve güzel sanatlar alanlarındaki deneysel çalışmalar, fotoğraf alanındaki düz fotoğraf hareketi, daha sonraları ortaya çıkacak olan minimalizm akımı ve kavramsal sanat hareketleriyle olan ilişkileri irdelenmiştir. Sonuç bölümünde ise tüm bölümlerde ele alınan konulardan edinilen veriler sunulmuştur.[1]

 

Yazar: H. Mustafa Akkaya

Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ayla Aksungur

Yer Bilgisi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Heykel Anasanat Dalı

Türü: Sanatta Yeterlik

Yılı: 2012



[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır. Tezin tamamına https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp sayfasından ulaşabilirsiniz.

tez tanıtımı