Cihat Burak, “Kesik El”, 1984
Sanatın bütün dalları her zaman birbirlerini farklı açılardan beslemişlerdir. Bu bağlamda resim ve edebiyat özeline inecek olursak oldukça yoğun bir etkileşimden bahsetmek mümkündür. Batı sanatında sıkça karşımıza çıkan bu etkileşimin Türk sanatında da zengin örneklerine rastlanmaktadır.
Türk sanatında özellikle Tanzimat Dönemi ve Servet-i Fünun Dönemi ile birlikte söz konusu birliktelik yoğunlaşmıştır. Bilhassa Servet-i Fünun Dönemi’nde bu iki sanat dalının birbirini çok daha zengin ve farklı şekillerde de beslediği görülmektedir. Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte sanat ve kültür politikalarının da etkisiyle resim ve edebiyatın sık sık iç içe geçtiği gözlemlenmektedir. Bu noktada asıl mesleği mimarlık olsa da ressam ve yazar kimliğiyle de karşımıza çıkan Cihat Burak’ın sanatının resim ve edebiyat bağlamındaki ilişkisinin incelenmesi hedeflenmiştir.
İlk bölümde Cihat Burak’ın hayatı ele alınmıştır. Sanatçının hayatı incelenirken özellikle sanatını etkileyen olaylar, durumlar ve kişiler üzerinde durulmuştur. Böylece sanatçının çok yönlülüğünün de üstünde durulmuştur.
Ardından ikinci bölümde Cihat Burak’ın sanatının resim ve edebiyat bakımından ilişkisinin kurulabilmesi için önce resimleri ve hikâyeleri ayrı ayrı incelenmiştir. Sanatçının resimleri incelenirken ilk olarak resimlerinin genel özellikleri belirlenmiş, ardından resimleri konu bakımından sınıflandırılmıştır. Hikâyeleri için de aynı yol izlenmiş, genel hatları çizilen söz konusu hikâyeler konularına göre ayrılmıştır. Tüm bunlar, sanatçının resimleriyle hikâyeleri arasındaki bağlar düşünülerek kurgulanmıştır.
Cihat Burak’ın Sanatında Resim ve Edebiyat İlişkisi isimli bölüm ise üç alt başlık altında incelenmiştir. İlk başlıkta Cihat Burak’ın resimlerinin ve hikâyelerinin konu bakımından karşılaştırılması yapılmıştır. Bu noktada her iki sanat dalındaki üretimlerinde de büyük paralelliklerin olduğu gözlemlenmiştir. İkinci başlıkta ise halk tiyatrosuna da özel bir ilgisi olan Burak’ın bu ilgisinden kısaca bahsedilmiş ve sanatçının bu ilgi doğrultusunda yazdığı Çingene Hocanın Rüyası isimli oyunu üzerinde durulmuştur. Ayrıca sanatçının bu oyun için yaptığı tasvirlerden de bahsedilmiştir. Son alt başlıkta ise Burak’ın resimlediği kitaplar ve kendi hikâyelerine yaptığı desenler ele alınmıştır.
Tüm bu incelemeler sonucunda Cihat Burak’ın sanatı, onu etkileyen unsurlar ile sanatının resim ve edebiyat birlikteliği üzerinden incelenmiştir.
Yazar: Eda Dindar
Danışman: Prof. Dr. Burcu Pelvanoğlu
Yer Bilgisi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Anabilim Dalı / Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat Programı
Türü: Yüksel Lisans
Yılı: 2019
Bu teze Ulusal Tez Merkezi sayfasından ulaşıldı. Tamamını okumak için bkz. cihat_burak.pdf