Rodçenko’nun Meyerhold’un sahnelediği “The Dawn” oyunu için yaptığı dekor tasarımı, 1920.
20. yüzyılda sanat hareketlerini ortaya çıkaran koşullar, Avrupa’da ortaya çıkan 1. Dünya Savaşı öncesi ve bu savaş sonrası gelişen koşullardır. Bu koşullar içinde gelişen sanat, yeni biçim arayışlarından, savaşları hazırlayan faktörlerden ve sorunlardan yoğun biçimde etkilenmiştir. Yeni gelişen hareketler, kapitalizmin hayatın her alanına hâkim olma durumuna yönelik bir farkındalık yaratarak, sanatçıların bu durum karşısındaki duruşlarını ortaya koymaları sonucunu doğurmuştur. Gelişen bu olay ve olgular sanatçıların yeni bir estetik değer oluşturmalarının da önünü açmıştır. Bu dönem sanatçıları, politik olan her olayın parçası olmuş ve yaşamın her alanına aktif bir şekilde nüfuz etmişledir.
Özellikle, Sovyetler Birliği’nde gelişen hareketlerle birlikte sanatçıların ve sanatın ilk defa muktedir olma duygusunu yaşadıkları görülmüştür. Sanatçıların, Bolşevik Devrimi’nde, etkin bir rol oynadıkları da bilinmektedir. Bu tezde, ilk olarak tarihsel avangardların hangi ortamda ortaya çıkıp geliştikleri ve özellikle sahne tasarımına getirdikleri yenilikler incelenmeye çalışılmıştır. İkinci olarak ise Sovyetler Birliği’nde ortaya çıkan düşünce ve sanat hareketlerinin sanatçılara ve sanata etkileri üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Sovyetler Birliği'nin anılan dönemdeki sahne tasarımcıları, sahne, mekân ve kostüm tasarımına büyük yenilikler getirmişlerdir. İlerleyen bölümlerde tanıtılacak olan tasarımcıların sahne tasarımına getirdikleri yenilikler, kendilerinden sonra gelen sahne tasarımcıları ve tiyatro yönetmenlerini, büyük oranda etkilemiş ve günümüz modern tiyatrosunun sahne plastiğinin gelişmesine katkıda bulunmuştur; halen de bulundukları düşünülmektedir. İşte bu nedenlerle, bu tez; Sovyet sahne tasarımcılarının, sahne tasarımına getirdikleri yeni estetik anlayışlar üzerinden bir okuma yapmaya, bunları görünür kılmaya odaklanmıştır.[1]
Yazar: Mehmet Ali Zeren
Danışman: Prof. Dr. Selda Kulluk Yerdelen
Yer Bilgisi: Dokuz Eylül Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Sahne sanatları Anasanat Dalı
Türü: Yüksek Lisans
Yıl: 2017