Fotoğraf, ortaya çıkışından bu yana 20. yüzyıl sanatının gelişim sürecini derinden etkilemiştir. Yerleşik düzenden ve geleneksellikten kopma; sanatın din ve devlet egemenliğinden çıkması; toplumsal ve ekonomik yapının giderek demokratikleşmesiyle, sanat üretiminin bu iktidar güçlerine karşı yürüttüğü mücadeleler, değişen yaşama paralel olarak sanatı farklı bir dinamikte işler duruma getirmiştir. Bu gelişimler yeniliğin ve özgünlüğün bir değer olarak belirlenmesine kaynak olmuştur ve yeni sanat dillerinin, yeni eleştiri alanlarının oluşumunu, dolayısıyla avangard sanatı, zorunlu kılmıştır. Özellikle fotoğrafın ortaya çıkışıyla sanatın taklit etme görevinden kurtulmuş olması sanatta yenilenme ve avangard bir tavrın söz konusu olmasının yolunu açmıştır.
John Heartfield, “Korkmayın – vejetaryendir”, 1936
Fotoğraf, toplumsal bellek ve imge kavramının değişimi; göz ve görmenin çözümlenmesi; öznenin ölçülebilirliği, kitle kültürünün ortaya çıkması; çoğaltma sistemlerinin gelişimi; kurumsallaşma; örneğin, müze kavramının değişimi gibi oluşumlara araç olduğu gibi daha sonraları aynı sistemlere karşı oluşan avangard sanatsal süreçlerin gelişimine kaynaklık etmesiyle, icat edildiğinden bu yana tarihte etkin bir rol oynamıştır.
Sonuç olarak diyebiliriz ki, fotoğraf, içinde yaşadığımız dünyadan nesnel gerçeklikten, var olan görüntüleri alımlar ve kültürün tüm katmanları için kolay ulaşılabilir olma özelliği ile kitle kültürünün iletişimini sağlar ve tüm bu farklı katmanları birbirine bağlar. Buna en iyi kanıt ise yüksek sanat ile hayat arasında fotoğraf ile kurulan bağdır. Bunun yanı sıra fotoğraf, doğası gereği çoklu, tekil olmayan ve çoğaltıma yönelik bir yöntemdir. Sanat eserleri de dahil olmak üzere her şeyi kopyalayarak çoğaltma özeliğine sahiptir. Fotoğraf bu özelliği ile süreç içinde sanatın metalaşmasını sağlamış olsa da, aynı zamanda sanatın metalaşmasına, özerkleşmesine karşı gelebilmenin olanaklarını sanatçılara sunmuştur. Fotoğrafın bu gücü ile avangardın sanatla hayatı birleştirme davası birlikte iş görür.[1]
Yazar: Sinem Dişli
Danışman: Yrd. Doç. Bülent Erutku
Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü / Güzel Sanatlar Anabilim Dalı
Türü: Yüksek Lisans
Yılı: 2007