Londra’daki Design Museum, İtalyan havacılık şirketi Leonardo’nun Uluslararası Farnborough Silah Fuarı kapsamında düzenlediği özel bir etkinliğe ev sahipliği etmesi nedeniyle sanatçılar tarafından protesto ediliyor. 30’dan fazla imzacının katıldığı kampanyada, sanatçılar müze yöneticilerine ve mütevellilerine hitaben yazdıkları açık mektupla, halihazırda müzede açık bulunan ve grafik tasarımın politikayla ilişkisini konu alan “Hope to Nope: Graphics and Politics 2008-18” başlıklı sergideki eserlerinin kaldırılmasını talep ediyorlar.
Birleşik Krallık merkezli Silah Ticaretiyle Mücadele Örgütü’nün (Campaign Against Arms Trade) verdiği bilgiye göre, askerî ve ticari uçak, füze sistemi ve uydu üreten Leonardo’nun, dünyanın en büyük dokuzuncu silah şirketi olduğu tahmin ediliyor. Şirketin, Türkiye, Suudi Arabistan, Libya ve Cezayir’in de aralarında olduğu, “insan hakları ihlali yapan rejimlere ve diktatörlüklere” teçhizat sattığı düşünülüyor.
Protesto mektubunun imzacıları, müzede yer alan eserlerinin 1 Ağustos tarihine kadar kaldırılmasını talep ediyor. Mektupta şöyle deniyor:
Müzenin, bir yandan şirketlerin egemenliğine karşı çıkan sanatçı ve eylemcilerin radikal eserlerini sergileyip yüceltirken, diğer yandan da dünyanın en yıkıcı ve ölümcül endüstrilerinden birine gizli gizli destek verip onlar üzerinden kâr sağlaması son derece riyakârcadır. “Hope to Nope” sergisi, müzeye ilerici ve öncü bir görünüm kazandırırken, müze yönetimi ve mütevellileri silah tüccarlarının kanlı parasını almakta beis görmüyor.
Sanatımızın bu şekilde kullanılmasına karşıyız. Özellikle de sergideki nesnelerden birinin (BP or not BP grubuna ait, BP logolu fırfırlı Shakespeare yakasının), sanat ve kültürün etik olmayan yollarla finanse edilmesine açıktan meydan okuduğu düşünülürse, durumun rahatsız ediciliği görülecektir. Ayrıca, sergideki protesto imgelerinin birçoğunda, Farnborough silah fuarındaki şirketlerin silahlandırdığı baskıcı rejimlere direnen insanlar görülüyor. Hatta Birleşik Krallık’ta imal edilmiş silahlarla bastırılmış protestolara ait eserler bile var.
Bu nedenle eserlerimizin derhal sergiden kaldırılmasını talep ediyoruz. İsimlerimizin ve eserlerimizin silah sanayiini faal biçimde destekleyen bir kurumla birlikte anılmasına izin vermeyeceğiz.
Müze yönetimi olarak gerek bizlere gerek kamuya yaptığınız açıklamalarda şimdiye kadar bu kaygılarımızı dikkate almadınız. Onun yerine, bir silah fuarı etkinliğine ev sahipliği etmeniz konusunda sorumluluk almaktan kaçınarak, bunu “müzenin hiçbir şekilde destek vermediği özel bir etkinlik” olarak tarif ettiniz. Ancak, birçok başka sanat kurumunun haklı olarak etik kırmızı çizgiyi aştığını düşündüğü bir endüstri adına etkinlik düzenleyip onlardan para almakla, bu kaygıları paylaşmadığınızı ve yeterli ücreti ödedikleri sürece savaş vurguncularına seve seve mekânlarınızı açacağınızı beyan etmiş oldunuz.
Müze yönetimi ilerde bu tür ihtilaflardan kaçınmak için, kamunun erişimine açık bir etik finansman politikası geliştirebilir, sanat kurumlarıyla ortaklığa uygun olmadıkları kabul edilen silah, tütün ve fosil yakıt şirketlerinden mali destek almayacaklarını açıkça beyan edebilir. Böyle bir politika oluşturulduktan sonra müzeyle yeniden çalışmayı düşünebiliriz.
Mektubun tamamı ve imzacıların listesi için bkz. Campaign Against Arms Trade. [EG]