Paris Centre Pompidou, detay.
Paris’in en önemli kültür-sanat merkezlerinden Centre Pompidou, Seul’de bir şube açacağını duyurdu. Pompidou, Seul’de açacağı müze için Güney Kore’nin en büyük ulusaşırı şirketlerinden Hanwha Grubu’yla ortaklık kuruyor. 2025 yılı başında açılması planlanan müzenin tasarımını Fransız mimar Jean-Michel Wilmotte üstleniyor. Pompidou ile Hanwha Grubu arasında dört yıl sürmesi öngörülen işbirliği kapsamında Seul şubesi Pompidou markasını kullanma hakkı karşılığında 21 milyon dolar ödeyecek ve Centre Pompidou koleksiyonundan eserlerin gösterileceği toplam sekiz sergi açacak.[1]
Pompidou Seul şubesinin ortağı Hanwha Grubu (kuruluşu 1952), Güney Kore’nin en büyük 7 işletmesinden biri; imalat, inşaat ve finans sektörlerinde faaliyet yürüten 52 yerel, 146 global firması var. Aynı zamanda, ‘yenilenebilir enerji’ başta olmak üzere dünyanın en büyük enerji şirketlerinden bir tanesi.[2] Grubun savunma sanayii odaklı yan kuruluşu Hanwha Defense, özellikle 2014’te başlayıp savaşa dönüşen Kırım/Ukrayna çatışmalarından sonra Avrupa ülkeleri arasında önemli bir tedarikçi konumuna geldi.[3] (Hanwha, 2014’te ‘yenilenebilir enerji’ alanında faaliyet yürüten 18 şirketle Türkiye’ye de girmiş, 2019 itibariyle şirketlerinin tümünü, Kalyon Grubu’na devrettiği hisseler başta olmak üzere, satmıştı.)[4]
Güney Kore eski Cumhurbaşkanı Moon Jae-in ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 15 Ekim 2018’de Paris’te düzenlenen ikili zirvenin ardından el sıkışıyor.
Centre Pompidou’nun Seul’de açacağı şube, Fransa ile Güney Kore’nin ticaret ve savunma alanlarında ikili ilişkilerini geliştirme projelerinin bir parçası. Emmanuel Macron ile eski Güney Kore Cumhurbaşkanı Moon Jae-in, 2018’de biraraya gelerek, Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılması başta olmak üzere birçok konuda işbirliği yapmak üzere anlaşmışlardı.[5]
Centre Pompidou’nun bir diğer yayılma hamlesi de, Suudi Arabistan’ın cazibe merkezlerinden El-Ula bölgesinde açacağı şube. Centre Pompidou yöneticisi Laurent Le Bon, 14 Mart’ta El-Ula Kraliyet Komisyonu’yla müzenin kuruluşu için imza attı. 2029’da tamamlanması planlanan müzenin tohumları, Fransa’nın 2018’de Suudi Arabistan’la imzaladığı, ‘tarihî’ diye nitelenen bir işbirliği anlaşmasıyla atılmıştı. Emmanuel Macron ile Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın bizzat katıldıkları törende, doğal ve kültürel özellikleriyle Suudi Arabistan’ın önemli bir turizm merkezi olması öngörülen El-Ula için son derece iddialı bir geliştirme projesi imzalanmıştı.[6]
Geliştirme projelerinin hayata geçirileceği El-Ula.
Centre Pompidou projesi Fransa açısından Suudi Arabistan’daki yatırımların sadece küçük bir parçasını oluşturuyor. Emmanuel Macron’un Aralık 2021’deki Cidde ziyaretinden sonra turizm, kültür-sanat, dijital teknoloji ve uzay sektörlerinde devletler düzeyinde dört anlaşma yapılmış; Macron’un ziyaretine paralel olarak düzenlenen ticaret forumlarında iki ülkenin şirketleri arasında toplam değeri 13,31 milyar doları bulan 28 anlaşma imzalanmıştı.[7]
Suudi Arabistan açısından ise, Fransa’yla ortak yürütülen El-Ula projeleri Muhammed bin Selman’ın “2030 Vizyonu” girişiminin parçası olarak lanse ediliyor. Birleşmiş Milletler’in 2015’te ilan ettiği “2030 Ajandası”[8] ve Dünya Ekonomik Forumu’nun “2030Vision”[9] başlıklı programlarıyla uyumlu “2030 Vizyonu”, esasen petrol bağımlılığından uzaklaşan bir ekonomik kalkınma ve siyasi reform projesi olarak sunuluyor ama öncelikli hedeflerden biri, ülkede büyük bir savunma sanayii inşa etmek. Bu amaçla “küresel savunma sanayiinin önde gelen şirketleriyle stratejik ortaklıklar kurulması, yerli üretim payının artırılacağı silah anlaşmalarının imzalanması planlanıyor”.[10] Nitekim El-Ula’daki Centre Pompidou şubesi için anlaşmanın imzalandığı 14 Mart tarihinden bir ay kadar önce, 8 Şubat’ta, iki ülkenin Savunma Bakanlığı yetkilileri Riyad’da biraraya gelerek, savunma sanayiinde teknoloji transferi ve yerelleştirme alanlarında işbirliğini artırma kararı aldılar.[11]
Suudi ve Fransız kara kuvvetleri, Suudi Arabistan’da ortak tatbikatta, Ocak 2022.
Fransa’nın marka müzelerini 'ihraç ettiği' ülkelerle savunma sanayii odaklı anlaşmalar imzalaması yeni değil. Louvre-Abu Dhabi ortaklığı bunun ilk önemli örneklerinden biriydi: Abu Dhabi’de açılacak Louvre Müzesi şubesi için yapılan anlaşmayla aynı sıralarda Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri’nde askerî üs açmıştı (2009); ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri Fransa’dan 40 airbus uçak ve 10,4 milyon dolarlık silah almış, iki nükleer reaktörün kurulmasının yanı sıra, 817 milyon dolarlık başka yatırım anlaşmaları imzalamıştı.[12]