/ Pasajlar / Devlet Şiddetine Karşı, İlahi Şiddet

 

Guy Denning, Gezi (sand in the water), Haziran 2013

Şiddetin eleştirisi, şiddet tarihinin felsefesidir. Bu tarihin "felse­fesidir", çünkü salt sonuca ilişkin fikir bile, onun zamansal verileri­ne dair eleştirel, ayrıştırıcı ve tayin edici bir görüşü olanaklı kılar. Sadece yakın döneme yöneltilen bir bakış ise, olsa olsa hukuk ku­rucu ve hukuku koruyucu şiddetin tezahür biçimlerine ilişkin diya­lektik iniş-çıkışların görülmesine imkân verecektir. Salınımını yö­neten yasa, hukuku koruyan şiddetin zaman içinde, kendinde tem­sil edilen hukuk kurucu şiddeti, hasım karşı-şiddetin bastırılması yoluyla dolaylı bir biçimde bizzat zayıflatacağı öngörüsüne daya­nır. [...] Bu durum, ya yeni ya da daha önceden bastırılmış şiddetin, o zama­na kadarki hukuk kurucu şiddeti alt ettiği, böylelikle yeni bir çökü­şün hukukunu yarattığı ana değin sürer. Mitik hukuk biçimlerinin hâkimiyeti altındaki döngünün kırılması sonucunda, hukukun dayandığı ve desteklediği diğer tüm şiddet biçimleriyle birlikte hukuk askıya alınır, nihayet devlet iktidarının ortadan kaldırılmasıyla yeni bir tarihsel çağ başlar. Mitik egemenlik günümüzde belli bazı yer­lerde kırılabilmişse, hukuka karşı bir sözün kendiliğinden sonuç doğuracağı yeni çağ çok uzakta değil demektir. Fakat eğer hukukun ötesinde şiddetin statüsü saf ve dolaysız şiddet olarak güvence altı­na alınabilirse, devrimci şiddetin varlığı, nasıl mümkün olduğu, saf şiddetin en büyük tezahürünün insanlar tarafından nasıl adlandırıl­ması gerektiği hususu kanıtlanmış demektir. İnsanlar açısından he­nüz mümkün olmaması yanında acilen gerekli de olmayan şey, saf şiddetin somut bir durumda ne zaman var olduğuna karar vermek­tir. Çünkü benzersiz etkileri olmadığı sürece, ilahi şiddet değil, sa­dece mitik şiddet kesin olarak tanınabilir olacaktır. Zira şiddetin ke­faret ödeten gücü insanlar tarafından algılanabilir nitelikte değildir. Mitin hukukla piç edildiği bütün o ebedi biçimler, bir kez daha bü­tünüyle saf ilahi şiddete açık hale gelecektir. İlahi şiddet, ahalinin bir suçlu hakkındaki ilahi hükmünü andırır biçimde kendisini ger­çek bir savaşta da gösterebilir. Yönetsel diye de nitelendirilebilecek tüm mitik, hukuk kurucu şiddet soysuzdur. Aynı şekilde buna hizmet edip hukuku koruyan, yönetilen, yönlendirilen şiddet de soysuzdur. Kutsal infazın alameti ve mührü olan, ama asla aracı olmayan ilahi şiddet ise, hükmeden şiddet olarak adlandırılabilir.

* Walter Benjamin'in Şiddetin Eleştirisi Üzerine adlı denemesinden alıntılanmış ve başlık bizim tarafımızdan eklenmiştir. Metnin tamamı için bkz. Şiddetin Eleştirisi Üzerine, ed. Aykut Çelebi, (İstanbul: Metis, 2010), s. 19.