Kadının Öfkesi

Kadının öfkesi, çoğu zaman politik ve sosyal değişimin gerçekleşmesi için gerekli enerjiyi üretiyor. Bu nedenle, sanat tarihinde öfkeli kadınların genelde tanrıça biçiminde betimlenmeleri şaşırtıcı değil, ya da canavarlar olarak: Harpialar ve cadılar, Medusa ve Sfenks… Sosyal medya ortamında, Maenad'ların Orpheus'u parçalara ayırışı; Judith’in, Holofernes’ın kellesini uçurduğu Rönesans ve Barok betimlemeleri; Timoclea’nın tecavüzcüsünü kuyuya fırlatışı, kadına yapılan saldırılara, adaletsizliklere karşı epeydir dolaşımda. Hatta, birer mem haline geldiler. Yaratıcı biçimde dönüştürülerek, altyazı eklenerek bugün kadınların öfkesine ses veriyorlar.

Kadınlar öfkelerini ifade ettiklerinde, öfke nedenleri tamamen meşru olsa bile, aşırı histerik ve duygusal, “çirkin” görünme riskini alıyorlar. Rebecca Traister, Good and Mad: The Revolutionary Power of Women’s Anger[1] adlı kitabında böyle söylüyor. Eğer kadınları küçümsemek istiyorsanız, onları şikâyet ederken, çığlık atarken ya da bağırırken yakalamalısınız; çünkü şikâyet eden ve ağzı olabildiğince açık bağıran kadın, zihinlerimizde çirkin olarak kodlanır, diyor. Bugün internet arama motorlarında, erkek otoritesine karşı duran hangi güçlü politik kadını aratsanız, karşınıza genellikle bağıran ve sinirli bir fotoğrafı çıkıyor, diye de ekliyor.

Kadının öfkesi derken, burada erkekleri kuyuya atma ya da parçalara ayırma kastedilmiyor. Sadece haksızlıklara, eşitsizliklere, adaletsizliklere karşı öfkeli kadınların resimlerinin katartik, hatta ilham verici olabileceği savunuluyor. Aşağıda, sanat tarihinden kadın öfkesinin “güzelliğini” ve “gücünü” gösteren çeşitli resimler sunuluyor.

Bakkha’lar tarafından parçalanan Pentheus’un feci ölümü, Vetti Villası duvar resmi, Pompeii, MÖ. 60-79.

“Judith, Holofernes'in kafasını keserken”, Bible Historiale, 1357.

Caravaggio, “Judith Holofernes’ın kafasını keserken”, 1598-99 civarı.

Jacopo Amigoni, “Jael ve Sisera”, 1739.

Jean-Léon Gérôme, “İnsanlığı utandırmak için kuyudan çıkan hakikat”, 1896.

Elisabetta Sirani, “Timoclea, kendisine tecavüz eden kaptanı kuyuya itiyor”, 1659.

Artemisia Gentileschi “Judith, Holofernes’in kafasını keserken”, 1620 civarı.

Émile Bin, “Orpheus’un Ölümü”, 1874.

Ariela Gittlen, “A Brief History of Female Rage in Art”, https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-history-female-rage-art [Erişim Tarihi: 25/07/2019]

Daniel Mallory Ortberg, “Gleeful Mobs Of Women Murdering Men In Western Art History”, http://the-toast.net/2015/01/26/gleeful-mobs-women-murdering-men-western-art-history/ [Erişim Tarihi: 25/07/2019]