Banksy, Mart 2017’de Beytüllahim’de açmış olduğu Walled Off Oteli önünde, Balfour Deklarasyonu’nun 100. yıldönümünü hicveden temsilî bir çay partisi düzenledi. 2 Kasım 1917 tarihli Balfour Deklarasyonu, Britanya hükümetinin Filistin topraklarında kurulacak bir İsrail devletini desteklediğini beyan ediyordu. Geçen Çarşamba günü düzenlenen ve civardaki mülteci kamplarında kalan onlarca çocuğun davet edildiği partide, Birleşik Krallık bayrağı resmiyle süslenmiş dev bir pasta ve Kraliçe II. Elizabeth kılığına girmiş bir oyuncu bulunuyordu.
Britanya ile İsrail hükümetlerinin 2 Kasım günü resmî törenle kutladıkları Balfour Deklarasyonu’nun 100. yılını hicveden çay partisi, etkinliği rencide edici bulan bazı eylemciler tarafından protesto edildi. Mülteci kampında kalan eylemcilerden Munzir Amira, Guardian gazetesinde yer alan açıklamasında, Britanya bayraklarının ve Filistinli çocukların kullanılma biçimini rahatsız edici bulduklarını söylüyordu. Parti organizatörleri, Banksy’nin otelinden birkaç adım ötede bulunan mülteci kamplarından davet ettikleri çocukların başlarına Britanya bayrağı desenli miğferler takmışlardı. Ayrıca, Kraliçe II. Elizabeth kılığına girmiş bir oyuncu, üzerinde “Eh... Kusura Bakmayın” yazan bir duvarın önünde Filistinlilerden “özür” diliyordu.
Partiyi Filistin bayrağıyla protesto eden eylemciler. Fotoğraf: Mussa Issa Qawasma/Reuters
Kraliçe II. Elizabeth kılığına girmiş bir oyuncu Filistinlilerden özür diliyor. Fotoğraf: Dusan Vranic/AP
Banksy’nin Mart 2017’de açtığı ve bir “otel-müze-galeri-protesto mekânı” olarak tarif edilen Walled Off Oteli ise, açılışından beri tartışmalara konu olmaya devam ediyor. Kimileri otelin Filistinlilerin sesini dünya kamuoyuna duyurduğu görüşündeyken, kimileri sadece Banksy’nin ismini daha da parlatmaya ve İsrail işgalini normalleştirmeye hizmet ettiğini düşünüyor. Otelin web sitesindeki “sık sorulan sorular” bölümünde, “İnsanların acıları üzerinden kâr mı elde ediyorsunuz” şeklinde bir soruya cevaben, “Otel, bağımsız bir yerel işletmedir. Hedef, masraflar düşüldükten sonra kalan kârı yerel projelere harcamaktır” deniyor, fakat bu “yerel projelerin” içeriğinden söz edilmiyor. Banksy daha önce de İsrail'in ayrım duvarı üzerine graffiti yaparak duvarı "güzelleştirdiği" için yerli halk tarafından eleştirilmişti.
Batı Şeria’da Filistin topraklarını ayıran İsrail duvarına bakan otelin lüks odalarından birinde kalmak için konaklama haricinde 1000 sterlin depozito yatırmanız gerekiyor, çünkü otel odaları “orijinal sanat eserleriyle” donatılmış; konaklama ücretleri ise bir gece için 225-965 sterlin arasında değişiyor. Odalar tematik olarak sınıflandırılmış: “Artist” (sanatçı) odalarında kalanlar, Banksy’nin ve bölge sanatçılarının buraya özel eserlerini görme şansına erişiyor; odaların tanıtımında ziyaretçilerin “kelimenin gerçek anlamıyla bir sanat eserinin içinde uyuyacakları” söyleniyor, çünkü odaların tümü Banksy’nin de aralarında olduğu sanatçılar tarafından özel olarak tasarlanmış. “Scenic” (manzara) odaları, graffiti kaplı ayrım duvarına ve İsrail ordusunun gözetleme kulesine bakıyor. “Budget” (düşük bütçe) oda, bir İsrail askerî kışlasından kalan malzemelerle döşenmiş, geceliği 60 sterlin olan “gösterişsiz” bir oda diye tarif ediliyor. Son kategorideki “Presidential” (başkan odası) ise, “yozlaşmış bir devlet başkanının arayacağı her şeyi barındırıyor” sözleriyle tarif edilmiş; ev sinema sisteminden teras bahçesine ve jakuziye kadar birçok lüks imkân barındırıyor. Bunlar dışında otel binasında dışardan ziyarete açık bir müze ile bir sanat galerisi, ayrıca stensil malzemelerinin satıldığı ve atölyelerin düzenlendiği Wall-Mart adlı bir dükkân bulunuyor. [DY]
İsrail duvarının hemen karşısındaki Walled Off Oteli’nin dış görünümü. Fotoğraf: MTL Collective/hyperallergic
Walled Off Oteli’nde İsrail kışlasına ait malzemelerle döşenmiş “düşük bütçeli” oda. Fotoğraf: Otelin web sitesinden
Walled Off Oteli’ndeki “Başkan” odası. Fotoğraf: Otelin web sitesinden
Mekâna özel sanat eserleriyle donatılmış odalardan biri. Fotoğraf: MTL Collective/hyperallergic
Otelden bağımsız olarak işletilen sanat galerisi. Fotoğraf: Otelin web sitesinden
Wall-Mart. Fotoğraf: Otelin web sitesinden
Kaynaklar:
https://hyperallergic.com/409250/banksy-throws-apology-tea-party-for-palestinians-in-bethlehem/
https://www.theguardian.com/world/2017/nov/01/palestinians-crash-banksy-street-party-seeking-apology-for-balfour-declaration#img-2
https://hyperallergic.com/363167/a-visit-to-banksys-new-hotel-in-bethlehem/
https://www.theguardian.com/world/2017/mar/03/banksy-opens-bethlehem-barrier-wall-hotel