Tibet Özerk Bölgesi’nde yer alan ve Tibetliler için en kutsal tapınaklardan biri olan Jokhang Tapınağı’nın da bulunduğu Lhasa şehrinin merkezine yakında bir alışveriş merkezi daha kondurulacak. Şehrin bu bölgesi sahip olduğu ruhani önem dışında, Çin hükümetine karşı yapılan protestolara da sıklıkla ev sahipliği yapmış bir alan. “Barkhor Mall” olarak adlandırılan alışveriş merkezinin inşasının başladığı yerde 2008’de gerçekleşen protestolarda 12 kişi yaşamını kaybetmişti. Ayrıca son dönemde hem Jokhang Tapınağı hem de Barkhor’da kendini ateşe verme eylemlerindeki artış göz önüne alındığında, bu 150,000 m2’lik alanı tüketim merkezine çevirmek, protestoların önünü kesmek için de dolaylı bir adım olarak görülüyor.
Jokhang Tapınağı çevresinin şu anki durumu
Tibetli yazar Tsering Woeser bu ticarileştirme adımlarına dair kaleme aldığı açık mektubunda şunları söylüyor: “Jokhang’ın önünde yer alan ve çağlar boyu pek çok değişime şahitlik etmiş bu büyük alanda, artık Kham’dan ve Amdo’dan uzun ve zorlu bir yolculuk sonunda buraya ulaşan hacılar yok; her gün binlerce kez yakılan adaklar da yok artık. Şimdilerde Tibetlilerin evlerinin çatısına konuşlanmış keskin nişancılar ve tam teçhizatlı askerlerin istilası var; artık burada, hükümet ve iş dünyasının ortaklığında ardı ardına açılan ve her birinin girişine dikilmiş kan kırmızısı renkte şişme plastik sütünlarıyla bayağılıklarını ve bu operasyonların işgal anlayışını gözler önüne seren alışveriş merkezleri var.”
Öte yandan hükümetin bu tarihi bölgenin turistleri cezbeden karakterini yok edecek olması ve yerine sıradan bir alışveriş merkezi getirerek turizmi baltalaması da akıl dışı bir hareket aslında. Gelgelelim bu ticari vandalizmden muzdarip olan tek yer Tibet değil; tarihi bina ve anıtların ticarileştirilmesi Çin’in genelinde süregiden ciddi bir problem.
İnsaşı süren yeni alışveriş merkezinin bir planı
Tibet' Özgürlük protestolarıyla ünlü meydanda yeni açılan alışveriş merkezi
Lhasa’ya uygulanan bu modernizasyon hamlesi ve yeni alışveriş merkezi kimilerine göre Barkhor çevresine elbette terk edilmiş bir görüntü vermeyecek, hatta hareketlendirecek. Ancak bir kalabalık olacaksa bundan faydalanacak tek grup turistler olacak. Bundan böyle burada ne tapınaklarını tavaf eden Tibetliler, ne kutsal hac yolcuları, ne de işgal karşıtı protestolar olacak. Ya da en fazla turistlerin hatrına devam ettirilen hoş birer gelenek olarak, arka planda teatral bir yapıda uygulanmaya devam edecekler. [NÖ, Silent Lotus]
http://hyperallergic.com/71082/the-heart-of-tibet-is-being-radically-changed-into-a-shopping-center/