Cevat Erder, 1931-2022
Türkiye ve dünyada kültür varlıklarının korunması alanının öncü isimlerinden, mimarlık tarihi ile anıtların korunması ve onarımının tarihi ve kuramı alanlarında verdiği dersler, konferans ve seminerlerle, yazdığı kitaplarla; kentsel ve diğer çevresel tehditler altındaki kültürel mirasın korunması konusunda acil önlemler alınmasına öncülük eden kampanyalarıyla ve çalışmalarıyla; yetiştirdiği öğrencilerle ülkemizin kıymetli araştırmacı ve akademisyenlerinden biri olan Prof. Dr. Cevat Erder'i kaybetmiş olmanın derin üzüntüsünü yaşıyoruz.
Türkiye ve dünyada kültür varlıklarının korunması alanının öncü isimlerinden olan arkeoloji kökenli Cevat Erder, 1964 yılında, hâlâ ODTÜ Mimarlık Bölümü’ne bağlı bir lisansüstü program olarak devam etmekte olan, Tarihi Anıtların Bakım ve Onarımı Bölümü’nün kurulması çalışmalarına katılmak üzere Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde görev aldı. 1964-73 yılları arasında söz konusu bölümün başkanı, 1977-79 yılları arasında da ODTÜ Mimarlık Fakültesi dekanı olarak görev yaparken 1965-74 yılları arasında aynı zamanda da Uluslararası Anıt ve Çevre Araştırmaları Merkezi (ICOMOS) Yürütme Komitesi üyeliği yaptı. 1981-88 yılları arasında üst üste iki kez merkezi Roma’da bulunan Uluslararası Kültürel Varlıkları Koruma Araştırma Merkezi (ICCROM)'un genel müdürlüğüne seçilen Erder, 1986 yılında El Aksa Camisi’nin restorasyonu ile Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü, 1997’de ICCROM Ödülü’nü, 2003 yılında da ICOMOS’un Pietro Gazzola Ödülü’nü kazandı. 2004 yılında ise “ODTÜ - Tarihî Anıtların Bakım ve Onarımı Bölümü’nün kurulması, ulusal ve uluslararası ölçekte koruma ve özellikle koruma eğitimine verdiği hizmet, kültür varlıklarının korunması ile ilgili disiplinin Türkiye’de kurulması ve kurumsallaşmasındaki öncülüğü” nedeniyle Türkiye’nin prestijli “TÜBİTAK Bilim, Hizmet ve Teşvik Ödülleri" kapsamında verilen "Hizmet Ödülü"ne layık görüldü. Halen UNESCO İzleme Komitesi ve ICOMOS Türkiye Ulusal Komitesi üyelikleri bulunan Cevat Erder, tüm meslek yaşamı boyunca kentsel ve diğer çevresel tehditler altındaki kültürel mirasın korunması konusunda acil önlemler alınmasına öncülük eden kampanyaların başlatıcısı ve yürütücüsü oldu ve, Sulukule gibi örneklerden bildiğimiz gibi, halen de olmaktadır. Yöneticiliğin yanı sıra, özellikle mimarlık tarihi ile anıtların korunması ve onarımının tarihi ve kuramı alanlarında verdiği dersler ve seminerlerle de halen bu alanda etkin görev yapmakta olan pek çok uzmanın yetişmesine katkıda bulunmuştur. Yayınları arasında Our Architectural Heritage: From Consciousness to Conservation (UNESCO, 1988) ile referans kitabı olma niteliği nedeniyle ODTÜ Mimarlık Fakültesi tarafından yakınlarda tekrar basımları yapılan Tarihi Çevre Kaygısı ve Tarihi Çevre Bilinci kitapları bulunmaktadır. 1966 yılında Keban Barajı göl alanında kalacak olan yer üstündeki eserleri tespit etmek için kurulan heyette yer aldı (Heyet raporunu “Doomed by the Dam” başlığıyla yayınlamıştır). Keban projesi icra kurulunda görev yaptı.
Mimarlar Derneği 1927