Art Not Oil koalisyonun bilgi edinme hakkı kapsamında temin ettiği belgeler, petrol devi BP’nin sponsorluğunu yaptığı British Museum, National Portrait Gallery, Science Museum ve Tate gibi sanat kurumlarının iç işlerine karıştığını ortaya koyuyor. Elde ettiği belgelere ek olarak konuyla ilgili bir rapor yayınlayan Art Not Oil, petrol şirketinin “sanat kurumlarının küratoryal karar süreçlerine ve güvenlik stratejilerine müdahale ettiğini, politik çıkarlarına ulaşmak için müzelerin kaynaklarından ve uluslararası bağlantılarından faydalandığını” ileri sürüyor. Müzeler Derneği etik komitesi, söz konusu sanat kurumlarının mesleki etik ilkelerini ihlal edip etmediğini araştıracak.
Müze ile petrol şirketi arasındaki yazışmalar, BP’nin, geçtiğimiz yıl British Museum’da düzenlenen bir serginin içeriğine doğrudan müdahale ettiğini ortaya koyuyor. BP’nin Büyük Avustralya Körfezi’nde petrol çıkarma hakkı elde etmeye çalıştığı sıralarda düzenlenen Indigenous Australia: enduring civilization [Avustralya Yerlileri: zamanın eskitemediği medeniyet] başlıklı sergiye dahil edilmesi planlanan bir eser hakkında son sözü söylediği anlaşılıyor. Art Not Oil koalisyonu, ayrıca, sergi hazırlık aşamasında danışılan aborijin sanat topluluklarının, serginin BP sponsorluğunda gerçekleştiğinden haberdar olmadıklarını ileri sürüyor.
Petrol şirketinin, BP sponsorluğuna karşı yürütülen protestoları büyük tehdit olarak gördüğünü ve sanat kurumlarının güvenlik protokollerine müdahale ettiğini ortaya koyan pek çok belge bulunuyor. Sanat kurumlarının çalışanları ile şirket yetkilileri arasında olası protestolarla ilgili daimi bilgi akışı olduğu anlaşılıyor. BP’nin, yukarıda adı geçen dört kurumu “protesto tehditleri” konusunda uyardığı ve “gerekli tedbirlerin alınacağına” dair güvence aldığı görülüyor.
Sponsorluğunu yaptığı müzelere gönderdiği e-postalardan birinde “2015 yılında BP’nin sanat ve kültür programını hedef alan protesto eylemlerinin artacağı yolunda duyum aldık”larını ifade eden petrol devi, müzelerin güvenlikten sorumlu yetkililerini BP güvenlik ekibiyle buluşmaya davet ediyor. Art Not Oil koalisyonunun, bilgi edinme hakkı kapsamında temin ettiği belgeler, British Museum, National Portrait Gallery, Tate ve Science Museum’dan yetkililerin davete icabet ettiklerini doğruluyor. BP’nin Londra ofisinde gerçekleşen toplantıdan dokuz gün sonra müze personelinin üç saatlik terörle mücadele eğitiminden geçtiği anlaşılıyor. BP grubunun güvenlik danışmanı tarafından tertiplenen ve “Project ARGUS” adı verilen eğitim programı Londra Büyükşehir Polis Teşkilatı ve Ulusal Terörle Mücadele Güvenlik Ofisi tarafından yürütülmüş.
BP, konuyla ilgili olarak şu açıklama bulundu: “Şirketimiz güvenlik meselesini çok ciddiye alıyor; desteklediğimiz müzelerin ziyaretçilerinin güvenliği de bizim için aynı derecede önemli. Tek yaptığımız ortaklarımızı Londra Polis Teşkilatı’nın katılımıyla ofisimizde gerçekleşen bir bilgi paylaşım etkinliğine davet etmek; kimseyi zorla getirtmedik”. Art Not Oil koalisyonu, bu tür programların, protestocuların ifade özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik olduğunu ileri sürüyor.
Belgeler, BP’nin bununla da yetinmeyip, müze çalışanlarının üye olduğu sendikaları da soruşturduğunu ortaya koyuyor. National Portrait Gallery’ye gönderilen bir e-postada, Kamusal ve Ticari Hizmetler Sendikası’nın (PCS), petrol şirketlerinin sanat sponsorluğuna karşı olduğu hatırlatıldıktan sonra, bu sendika tarafından temsil edilen galeri çalışanı olup olmadığı soruluyor. National Portrait Gallery’nin bu soruya cevap vermekte etik olarak hiçbir sorun görmediği ve hatta BP’ye yardımcı olmaktan gayet memnun olduğu anlaşılıyor: “Sanırım PCS bazı galeri çalışanlarımızı temsil ediyor; bu bilgiyi daha geniş bir meslektaş grubuyla paylaştım ki bu durumun olası sonuçlarına karşı hazırlıklı olalım”.
Belgeler aynı zamanda BP’nin müzelerin üst düzey çalışanlarıyla iyi ilişkiler geliştirmeye gayret ettiğini ortaya koyuyor. Kurumlar arası yazışmalara bakıldığında görülüyor ki, petrol şirketi Tate yetkililerini Royal Opera House’ta gerçekleşen bir Swan Lake gösterisine; British Museum’un eski direktörü Neil MacGregor’u Rigoletto operasına ve National Portrait Gallery çalışanlarını “ünlü bir İngiliz fotoğrafçının” stüdyosuna davet etmiş. “Ünlü fotoğrafçının” stüdyosuna aynı zamanda şirketlerle kültür markaları arasındaki ortaklıkları güçlendirmeyi hedefleyen danışmanlık şirketi Boster Group’un BP ekibi de davet edilmiş.
Art Not Oil koalisyonu, konu hakkında hazırladığı raporu ve ilgili belgeleri Müzeler Derneği’nin etik komitesine resmen sunmaya hazırlanıyor. Komite, iddiaları soruşturduktan sonra söz konusu müzelerin mesleki etik ilkelerini çiğneyip çiğnemediği konusunda son kararı verecek. [AB]
Kaynaklar:
Terry Macalister, “Museums Face Ethics Investigation over Influence of Sponsor BP”, The Guardian, 29 Nisan 2016.
Claire Voon, “Documents Hint at BP’s Undue Influence on UK Museums It Sponsors”, Hyperallergic, 29 Nisan 2016.
Claire Voon, “Internal Documents Show How BP Oiled the Wheels at UK Museums”, Hyperallergic, 4 Mayıs 2016.