“Bilbao Etkisi” isimli proje, büyük ölçekli ve heykelsi formlara dönüşmüş olan sanat müzelerini ele alan heykellerden oluşmaktadır. “Bilbao Etkisi”yle çoğalıp, mimarinin sanatın önüne geçtiği yönündeki düşüncelerle ilişkilenerek, müze ile mağazanın vitrinini oluşturduğu teşhir kültürüne özgü mekâna sanatsal bir işlev kazandırmayı hedeflemektedir.
Proje, Bilbao’nun sanattan rol çalmaya başlamasına odaklanır. Oysa ki Bilbao’ya gelene kadar, daha 1958’de açılan, Wright’ın tasarladığı New York Guggenheim Müzesi, sergilemek için yapıldığı nesnelerden çok kendi mimarisini sergileyerek, mimarlığın işlevi ile sanatın işlevi arasındaki ilişkiyi sorgulamaya açmıştı bile. Daha sonraları, Hal Foster’ın Guggenheim Bilbao Müzesi'nin mimarı Frank Gehry’den bahsettiği “Yapı Ustası” makalesindeki deyişiyle “Bilbao Etkisi”, “öylesine muazzam bir iktisadi ve kültürel etki uyandırdı ki, dünya çapında, günümüz mimarlarının bu tür eserler yaratması yönünde güçlü bir talep doğdu.”
Mimarileriyle kentleri markalandıran “hiper-mimar/star-mimar”ların Bilbao Müzesi’ni örnek alan yapıları giderek başlı başına birer “sanatsal ifade” göstergesi olan mega-heykellere dönüştüler. Bu sergi, sanatçı gibi davranan mimarın yerine mimar gibi davranarak heykeller yapan sanatçıyı merkeze koymaktadır. Mimari maket ile heykel arasında, hiçbir yere ait olmayan, 'muğlak' bir takım formlar sunmaktadır. Böylece izleyiciyi, yüzyıllardır sürüp giden, sanatçının ve mimarın yaratıcılığı arasındaki tartışma üzerinde düşünmeye davet etmektedir.
Bilbao Etkisi, sadece mimarlık ve sanat arasındaki muğlaklığa değil, sanat dünyasının büyük moda ve tasarım şirketleriyle işbirliği yaparak, sanat eseri ile lüks tüketim nesnesinin piyasada kurduğu özdeşliğe de işaret etmektedir. Müze ile mağazanın nasıl kaynadıklarını irdelemektedir. Bu nedenle sergi, gerçek bir alışveriş ortamında faaliyet gösteren bir sanat mekânını, sanat eseri ile kullanım nesnesi arasındaki ayrımı ortadan kaldıran bir “showroom”a dönüştürme üzerine kurgulanmıştır.
Züleyha Altıntaş, 2012
0
1-15 Aralık 2012
5533, İMÇ 5. Blok, Unkapanı, İstanbul, imc5533.blogspot.com
0