Pek çok yaratıcı, yaratmamayı yeğlemiş, sanatçılığını ispat etme çabasına girmemiş, onu bazen düşünsel düzeyde, bazen gündelik jestlerde, ama sadece kendi yaşamları ve çevreleri içinde yaşamışlardır: objeleşmemiş üretimler, yazılmamış fikirler, karşılaşmalar… Bu; dandy jestini, shandy ruhunu, sitüasyonist sapmayı, Marcel Duchamp’ın sessizliğini, Jacques Vaché’nin sanatsız sanatını, Félicien Marboeuf’ün yazılmamış romanlarını, Harald Szeemann’ın Saplantılar Müzesi’ni, Félix Féneon’un üç satırlık haberlerini, Arthur Cravan’ın skandallarını, Edie Sedgwick’in hızlı yaşamını, Armand Robin’in ses koleksiyonunu, Roland Barthes’ın yarım kalmış sayfalarını, Rauschenberg’in silgisini, Yves Klein’ın boşluğunu, Kâtip Bartleby’nin “yapmamayı yeğleyen” edimsizliğini buluşturan estetiktir. Jean-Yves Jouannais bu estetiğin izdüşümü olan Yapıtsız Sanatçılar’da, ancak jestlerin ve boşlukların anlatıları ile mümkün olacak bir külliyat fikrini temel alıyor. “Yazar, yapıtının her yerinde olmalıdır ama hiçbir yerinde görünmemelidir,” der Flaubert. Bu kitapta bizi ilgilendiren ise bunun tam tersi: yazarın yaşamının her yerinde olan ama hiçbir yerinde görünmeyen yapıt.
Jean-Yves Jouannais, Yapıtsız Sanatçılar. Yapmamayı Yeğlerim, çev. Eda Sezgin (Corpus, 2019)
corpusyayin.com