Kırk yıllık araştırmalarının sentez ve değerlendirmesini gerçekleştirdiği Akademik Aklın Eleştirisi’nde Pierre Bourdieu sosyoloji teorisi, tarih bilgisi ve felsefi düşünceyi harmanlıyor.
Bourdieu tartışmaya akademik aklın görmezden geldiği temel önkoşulla başlıyor: Batı dillerinde okul anlamına gelen sözcüklerin ve “skolastik”in kökeni olan skhole, yani boş zaman. İnsan üstüne düşünen filozoflar ve genel olarak “skolastik eğilim”, düşünmek için boş zamana sahip olmak gerektiğini akıllarına getirmezler. Akademik aklın felsefi antropolojide yaptığı bu manidar ihmalin vahim sonuçları vardır. Bourdieu eleştiri oklarını akademik aklın kendisine olduğu kadar, “skolastik eğilim”in dışında olanlar hakkında yürüttüğü spekülasyonlara da yöneltir: Kendini özgür sanan ve ne yaptığını bilen “özne” varsayımını kıyasıya sorgularken, meslek yaşamı boyunca yaptığı çalışmaların altında yatan alternatif insan tasavvurunu sistemli bir şekilde sergiliyor. Pascal’ın yanı sıra Wittgenstein, Austin ve Dewey gibi “sapkın” filozoflar eşliğinde gerçekleşen bu serimlemede simgesel şiddet, iktidar, çıkar, zaman, tarih, evrensellik ve varoluşun sosyolojik açıdan amacı gibi temalar yeni bir bakışla ele alınıyor.
Sosyal bilimler ve felsefeyle ilgilenenlerin ilgiyle okuyacağını düşündüğümüz sarsıcı ve bir o kadar güzel bir kitap.
www.metiskitap.com
Çeviri: P. Burcu Yalım
İçindekiler
Giriş
1 Skolastik Aklın Eleştirisi
İçerilme ve İçerilen / Örtük Olan
Skolastik Eğilimin Belirsizliği
Skolastik Eğilimin Doğuşu
Büyük Bastırma
Skolastik Onur Meselesi
Radikal Kuşkuyu Radikalleştirmek
1. Hamiş: Kişisel Olmayan İtiraflar
2. Hamiş: Tarihin Unutuluşu
2 Skolastik Yanılgının Üç Biçimi
Skolastik Episteme-merkezcilik
Arasöz: Beni Eleştirenlerin Eleştirisi
Egoist Evrenselcilik Olarak Ahlakçılık
Saf Bir Hazzın Saf Olmayan Koşulları
Aklın Belirsizliği
Arasöz: “Saf” Düşüncenin “Alışılmış” Bir Sınırı
Simgesel Şiddetin En Üst Biçimi
Hamiş: Bir Yazar Nasıl Okunur?
3 Aklın Tarihsel Temelleri
Şiddet ve Yasa
Nomos ve illusio
Arasöz: Sağduyu
Kurulu Bakış Açıları
Arasöz: Güçlerin Farklılaşması ve Meşrulaştırma Çevrimleri
Rasyonalist Tarihselcilik
Bilimsel Aklın İki Yüzü
Alanın Sansürü ve Bilimsel Yüceltme
Köken Anımsaması
Düşünümsellik ve Çifte Tarihselleştirme
Evrenselleştirme Stratejilerinin Evrenselliği
4 Bedensel Bilgi
Analysis Situs
Toplumsal Uzam
Kapsama/ Anlama
Skolastik Körlük Hakkında Arasöz
Habitus ve Bünyeye Dahil Etme
Eylem Halindeki Bir Mantık
Örtüşme
İki Tarihin Karşılaşması
Eğilimler ve Konumlar Diyalektiği
Örtüşmezlikler, Uyumsuzluklar ve Sekteler
5 Simgesel Şiddet ve Siyasi Mücadeleler
Libido ve illusio
Bedensel Kısıt
Simgesel İktidar
Çifte Doğallaştırma ve Etkileri
Pratik Sezgi ve Siyasi Çaba
İkili Hakikat
Bilgi Kiplerinin Bilgisi
1. Vaka İncelemesi: Armağanın İkili Hakikati
2. Vaka İncelemesi: Emeğin İkili Hakikati
6 Toplumsal Varlık, Zaman ve Varoluşun Anlamı
Gelecek Olanda Mevcudiyet
“Ardıllıklar Düzeni”
Beklentiler ile Olasılıkların İlişkisi
Arasöz: Birkaç Skolastik Soyutlama Daha
Toplumsal Bir Deneyim: Geleceksiz İnsanlar
Zamanların Çoğulluğu
Zaman ve İktidar
Beklentiler ve Olasılıklar Arasındaki İlişkiye Dönüş
Bir Özgürlük Alanı
Gerekçelendirme Meselesi
Simgesel Sermaye