Neden ODTÜ Tarihi? ODTÜ 60 yıllık bir kurum ve daima muhalif. Peki ama neden ODTÜ daima ve hâlâ muhalif? Bu geleneğin nasıl mayalandığını, nasıl filizlendiğini, nasıl olgunlaştığını anlamak, bugünün üniversite eğitiminin, bugünün Türkiye'sinin ve günümüz sol muhalefetinin açmazları karşısında kimi ipuçları vermez mi? Türkiye'de böylesine kesintisiz bir şekilde muhalifliğin ağır yükünü çeken, yoğun baskılar karşısında ayakta kalmaya devam edebilen başka kaç (hem de resmi) kurumdan bahsedebiliriz ki? Üstelik hiçbir dönemde ODTÜ'deki muhalif atmosfer, kurumun kendi asli işlevinin –yani üniversite olmanın, bilim üretiminin– bir kenara koyulmasına yol açmadı. Tam tersine, ODTÜ'de en güçlü muhalif rüzgârların estiği dönemler, ODTÜ'nün bilimsel üretiminin zirve yaptığı dönemler oldu.
[...]
ODTÜ bilim üreten bir kurum. Bu kitap da bir yönüyle ODTÜ'nün akademik-bilimsel gelişiminin tarihini ele alıyor. Ancak bir diğer yönüyle ODTÜ tarihi aynı zamanda Türkiye'nin demokrasi mücadelesinin ve solun tarihidir. Solun tarihine değinmeden ODTÜ tarihi anlatılamaz. Mesela, 12 Mart öncesinde THKO esas olarak ODTÜ'den doğmuş bir örgüttür. 1975 sonrasında ise Devrimci Yol'un oluşumunda ODTÜ'nün kritik bir rolü vardır. Sonraki yıllarda solun tarihindeki bu kurucu rol hafiflese de tamamen ortadan kalkmaz. 1986'dan itibaren yeniden oluşmaya başlayan gençlik hareketinin biçimlenmesinden, günümüzde AKP'ye karşı direnişin şekillenmesine kadar her aşamada ODTÜ'nün katkıları yadsınamaz. Ve bunlar atlanarak ODTÜ tarihi yazılamaz. Kaldı ki ODTÜ'nün kültürel, düşünsel, sanatsal yönleri de vardır. Bu kitap ODTÜ'nün tüm bu yönlerini de ıskalamama çabası içindedir.
ODTÜ ile solun, toplumsal muhalefetin sarmaş dolaş ilişkisinin 50 yılı aşkın bir süredir devam ediyor olması artık tesadüflerle izah edilemez. 50 yıldır uygulanan tüm açık saldırılara, yozlaştırma, liberalleştirme politikalarına karşı ODTÜ'de kökleşmiş bir sol muhalif geleneğin kendisini canlı tutabildiği inkâr edilemez bir gerçek. Bu kitap bir yandan çeşitli olaylar ekseninde tarihsel belleği canlı tutmaya çalışırken, diğer yandan da bu köklü geleneğin Türkiye siyasal tarihinin sert kıvrımları içinde her seferinde kendisini yeniden ve yeniden yapılandırmayı başarabilmesini mümkün kılan nedenlere ışık tutmaya çalışacaktır. [Yalçın Bürkev’in “Sunuş” yazısından]
Yalçın Bürkev, ODTÜ: Tarih Direniyor (Ankara: Notabene Yayınları, 2016)