Kültür ve Emperyalizm, Edward W. Said’in Şarkiyatçılık’la başladığı tasarının bir parçası: Bir yandan kültürün, Batı “yüksek kültürü”nün emperyalizmle ilişkisini sorguluyor, bu ilişkiyi ortaya çıkarmaya çalışıyor; bir yandan da maruz kalanların, sömürgeleştirilenlerin emperyalizme düşünsel ve edebi direnişlerini inceliyor.
Kitaptaki incelemeler Batı romanı ve müziğine; Joseph Conrad, Jane Austen, Charles Dickens, Rudyard Kipling, Albert Camus, André Gide gibi yazarların yanı sıra Verdi’nin Aida’sına yoğunlaşıyor. Ele alınan yapıtların emperyalizme (varsa) neler borçlu olduğunu, içinde yer aldıkları emperyal dünyayı, sömürgeleri, sömüren ile sömürülen arasındaki ilişkileri ne ölçüde ve nasıl yansıttıklarını, yansıtmadıkları takdirde neleri görmezden geldiklerini gösteriyor, romanı (ve sanatı) “dünya”ya bağlayan hatları vurguluyor. Bunu yaparken de yapıtların estetik değerini küçültmemeye özellikle özen gösteriyor.
Öte yandan İngiliz ve Fransız emperyalizmine maruz kalmış eski sömürgelerde gelişen kurtuluş ve bağımsızlık mücadelelerine eşlik etmiş antiemperyalist düşüncelerin, kuramsal ve edebi tepkilerin içeriklerini araştırıyor ve ulusçuluk, yerlicilik gibi ideolojilerin zaaflarını ve sömürgelikten çıkmış ülkelerdeki “iktidar patolojileri”nin sonuçlarını ele alıyor. Said, her iki dünyaya mensup ama ikisine de tam ait olmayan biri olarak, bir yanda tahakkümün öbür yanda “içine kapanma”nın alternatifi üstüne düşünüyor.
Edward W. Said, Kültür ve Emperyalizm, çev. Necmiye Alpay (İstanbul: Metis, 2021).
İÇİNDEKİLER
Giriş
Birinci Bölüm
Örtüşen Topraklar, İç İçe Girmiş Tarihler
I. İmparatorluk, Coğrafya ve Kültür
II. Geçmişe İlişkin, Arı ve Katışık İmgeler
III. Karanlığın Yüreği’ndeki İki Anlayış
IV. Farklı Deneyimler
V. İmparatorluğun Çağcıl Yorumla Bağlantılandırılması
İkinci Bölüm
Perçinlenen Anlayış
I. Anlatı ve Toplumsal Alan
II. Jane Austen ve İmparatorluk
III. İmparatorluğun Kültürel Bütünlüğü
IV. İmparatorluk İş Başında: Verdi’nin Aida’sı
V. Emperyalizmin Verdiği Hazlar
VI. Yerliler Denetim Altında
VII. Camus ve Fransız Emperyal Deneyimi
VIII. Modernizm Üzerine Bir Not
Üçüncü Bölüm
Direniş ve Muhalefet
I. İki Taraf Var
II. Direniş Kültürünün İzlekleri
III. Yeats ve Sömürgelikten Çıkış
IV. İçeriye Yolculuk ve Muhalefetin Doğuşu
V. İşbirliği, Bağımsızlık ve Kurtuluş
Dördüncü Bölüm
Gelecekte Tahakkümden Kurtulmak
I. Amerika’nın Yükselişi: Kamusal Alan Savaşta
II. Ortodoksluğa ve Otoriteye Meydan Okumak
III. Hareketler ve Göçler
https://www.metiskitap.com