Büyülenme

28/6/2013 / skopduyuru

 

 

1935 yılında, Hitler’in iktidarı ele geçirmesinden yaklaşık iki yıl sonra kaleme alınan Büyülenme adlı romanda Hermann Broch, Avrupa’da faşist sistemlerin nasıl egemen olabildiği sorusuna cevap arar; faşizmin egemen olmasına yol açan psişik, politik ve kitle psikolojisiyle ilgili nedenleri ve mekanizmaları ele alır. Roman, Alpler’de bir köyde geçer. Günün birinde bu köye Marius Ratti adlı bir yabancı gelir ve çok geçmeden her sosyal kesimden, her yaştan insanı gizli umut ve isteklerinin gerçekleşeceğine inandırır. Bunu, çıkar karşıtlıklarından yararlanarak, gençleri militarize ederek, azınlıkları baskı altına alarak, gelecekte köyün komşu köyler üzerinde maddi üstünlüğü ele geçireceğini vaat ederek gerçekleştirir ve kitlesel histeri yaratarak iktidarı ele geçirir.

Büyülenme, otuzlu yılların en önemli antifaşist eserleri arasında sayılmaktadır. [Tanıtım bülteninden, NÖ]

 

Büyülenme

Romanlarımı ve Zürih'te 1934'te sahnelenen bir oyunumu, 1928-1935 yılları arasında yayımladım. Bu çalışmalar, sözü edilen ne­denlerin belirlediği yönde geliştiler, yani edebi araçların yardımıyla herkesin anlayabileceği bir etki yaratma çabası güdüyorlardı. Bu, özellikle 1935 yılında başladığım fakat gelişen olaylar sonucun­da tamamlayamadığım (müsveddeyi Amerika'ya götürerek kurta­rabilmiştim) Büyülenme romanı için geçerlidir; bu romanda ben, Almanya'da olup bitenleri, büyülü ve mistik arka planlarıyla, kitle­sel çılgınlığa varan dürtüleriyle, "soğukkanlı körlük ve soğukkanlı sarhoşluğu "yla birlikte ele alarak bütün kökleriyle ortaya çıkarmaya çalıştım. Asıl amacım olup biteni resmetmek değil, insanın ruhu­nun derinliklerinden ve doğaya bağlılığından yükselen insani olanı ifade edebilmek için olup biteni edebi olarak basit bir formüle ak­tarmaktı. Benim bütün umudum, etik edebiyatın eğitici amacıydı.

Bu yorum, Broch'un 1941 yılında oluşan "Çalışma Programı Olarak Otobiyografi"sinde "Edebi Faaliyet (1928-1936)" bölümünde başlıksız bir pa­ragraftır. Basıldığı yerler: "Hermann Broch, Massenpsychologie", Zürih baskısı, Cilt 9, S. 46 ve ayrıca "Hermann Broch, Schriften Zur Literatür 2: Theorie," Frankfurt baskısı Cilt 9/2, S. 248