New York’ta bulunan Amerikan Tabiat Tarihi Müzesi geçtiğimiz günlerde Decolonize This Place adlı grup tarafından düzenlenen bir protesto gösterisine sahne oldu. Müze’nin geçmişinde ve teşhirlerinde öne çıkan beyaz üstünlüğüne ve sömürgeciliğe işaret etme amacı taşıyan protesto sırasında, 200 adet ücretsiz giriş bileti dağıtıldı ve ziyaretçilerin katılımıyla bir “Anti-Kolomb Günü Turu” gerçekleştirildi. ABD, Latin Amerika ülkeleri ve İspanya’da her yıl 12 Ekim’de “Kolomb Günü” adı altında Kristof Kolomb’un Amerika kıtasına ayak basmasının yıldönümü kutlanıyor. Grup, Müze’nin içinde gerçekleştirilen Anti-Kolomb Günü Turu’nun ardından, ırkçı anlamlar barındıran Theodore Roosevelt heykelinin kaldırılması talebiyle binanın önündeki heykelin üzerini örttü.
James Earle Fraser tarafından yapılmış olan “At Üstündeki Roosevelt” heykeli (1939) pek çoklarına göre beyaz üstünlüğünün New York’taki en çarpıcı sembolü. Heykelde, at üstündeki Theodore Roosevelt’in bir yanında bir Amerikan yerlisi, diğer yanında Afrika kökenli bir Amerikalı yer alıyor.
Decolonize This Place, yerli topluluklarının ve siyahların haklarını, Filistin kurtuluş mücadelesini, dünya çapındaki ücretli işçi mücadelelerini ve soylulaştırma karşıtı direnişleri destekleyen eylemler düzenlemek üzere New York’ta kurulmuş bir inisiyatif. Tabiat Tarihi Müzesi’nde düzenlenen protestoya Black Lives Matter ve Liberate Tate gibi pek çok başka grubun üyeleri de katıldı. Liberate Tate üyelerinden Mel Evans, protesto hakkında şöyle dedi:
Bugün buradayız, çünkü BP’yi Tate Müzesi’nden kovmayı başardıktan sonra neler yapabileceğimizi görmek için ABD’ye geldik. Buradaki sanatçı ve eylemcilerle [...] tecrübelerimizi paylaşmak istiyoruz. [...] Biz Londra’dan geliyoruz, hayatımızın her alanı sömürgecilik tarihinden izlerle dolu, ama bizde bile bunun [Roosevelt heykeli] gibi heykeller yok.
Decolonize This Place’in müze turu “İnsanın Uygarlığa Yükselişi”, “Asya Yahudileri”, “İslam Salonu”, “Dünya Kuşları” ve “Afrika Halkları Salonu” gibi teşhirleri kapsıyordu. Tur rehberleri, Mahatma Gandhi’nin Hindistan’da kast sistemini savunması ve siyahlara karşı ırkçı bir tutum alması gibi, bilinmeyen bazı olgulara da değindiler. İslam Salonu’nda, “teröre karşı savaş” söylemini besleyen basmakalıp Müslüman temsillerine dikkat çeken rehberler, Müze’de neden bir “Hırıstiyanlık Salonu”nun bulunmadığını sordular.
Decolonize This Place turunu düzenleyenler arasında Strike Art: Contemporary Art and the Post-Occupy Condition kitabının yazarı Yates McKee de bulunuyordu. Protesto hakkında hyperallergic’e konuşan McKee şöyle dedi:
Bence eylem, Müze’nin bütün tarihini sömürgecilik ve beyaz üstünlüğüyle olan bağı üzerinden yeni bir çerçeveye yerleştirdi. İnsanlar Müze’nin, teşhirlerinin ve özellikle de heykelin gerçekten ne ifade ettiğini gördüler. Ama eylemin heyecan verici bir yanı daha var. Bu teşhirlerin anlamı uzun süredir içselleştirilip doğallaştırılmış durumda; eylem, bunların referans çerçevesini ve bizimle ilişkisini değiştirmekle kalmadı, somut taleplerin kalabalıklar önünde dile getirileceği bir zemin de sağladı: Roosevelt heykelinin kaldırılması, atalara hürmet gösterilmesi, ve 12 Ekim’de Kolomb Günü yerine Yerli Halklar Günü’nün kutlanması. [EG]
Kaynak: #DecolonizeThisPlace Demands Removal of Natural History Museum’s Roosevelt Statue, Hrag Vartanian, 10 Ekim 2016