“Cobra’ nın önemi, bir dikiz aynasının önemi gibidir, önümüze bakarken geriyi görmemizi sağlar.”[1]
S.Ü. Sakıp Sabancı Müzesi (SSM), bu yaz, ikinci dünya savaşı sonrası avangardı KoBrA’yı ağırlıyor. Hollanda’daki Kobra Modern Sanat Müzesi ve ABN AMRO Bank koleksiyonuna ait eserlerden derlenen seçki; tablo, heykel, kumaş, seramik, kağıt üzerine işler ve belge niteliğindeki malzemelerden oluşuyor.
Sergi öncesi basına gönderilen ilk bültende[2] “Türkiye’de ilk kez SSM’de... 20. yüzyılın çığır açan sanat akımı: KoBrA” başlığı ile duyurulan sergi, esasında KoBrA’nın ülkemize ilk ziyareti değil. Aynı hata, Cumhuriyet Gazetesi’nden Meltem Yılmaz’ın “KoBrA’nın 1000 günü”[3] başlıklı yazısında da tekrarlanıyor: “savaş sonrasının avangard sanat akımının yapıtları ilk kez Türkiye’de”.
Oysa 1992 yılında CoBrA- post-CoBrA adıyla kapsamlı bir sergi gerçekleşti. Ali Artun’un küratörlüğünde Ankara Devlet Resim Heykel Müzesi’ndeki sergi, Belçika Oostende Modern Sanat Müzesi Direktörü W. Van den Bussche’ ün katkıları ile Danimarka, Belçika ve Hollanda’daki müze ve özel koleksiyonlardan derlenen 15 sanatçının 73 eserinden oluştu. Türkiye’de çağdaş sanat etkinliklerini desteklemek ve sanat algısını güçlendirmek amacıyla kurulan Sanart’92 etkinlikleri kapsamında gerçekleşen sergiye bir de katalog eşlik etti.
Buna rağmen Sabancı Müzesi’ndeki serginin duyurularında CoBrA- post-CoBrA sergisinin varlığı gözardı ediliyor. Günümüzde medya ile sanat ilişkisi, sanatçılar, sanat kurumları, sponsorlar ve halkla ilişkiler şirketleri arasındaki çalışmalar etrafında şekilleniyor. Bu çalışmalar sırasında a’dan z’ye tüm birimlerin, prestij kazanma, reklam yapma, izleyici çekme gibi kanıksanan niyetleri bir kenara bırakıp okuyucuya karşı sorumlu olduklarını unutmaması, ayrıca bilinçli ve sanatın tarihine saygılı izleyicilerin varlığını da gözardı etmemesi gerekir.
Ali Artun, CoBrA- post-CoBrA sergisi açılış konuşması, 1992.
[1] Bussche, W. Van den, “Giriş”, Cobra Post Cobra, Sanart, (1992), s. 7-14.
[2] http://www.ab-pr.com/tr/BasinOdasi/aveb/sakip-sabanci-muzesi/1976/turkiyede-ilk-kez-ssmde---20-yuzyilin-cigir-acan-sanat-akimi--kobra.aspx
[3] Yılmaz, Meltem, “KoBrA’nın 1000 günü”, Cumhuriyet Gazetesi, (29 Haziran 2012), s. 15.