Kamuoyuna açıklandığı 2011 yılından bu yana yoğun tartışmalara sebep olan Helsinki Guggenheim projesi, kent konseyinin oylarıyla reddedildi. Projeye fon ayırmayı reddeden konsey böylelikle Solomon R. Guggenheim Müzesi’nin markasını büyütme hayallerini de suya düşürdü.
İlk teklife göre, Finlandiya meclisinin projeye kamu bütçesinden 53 milyon dolar aktarması bekleniyordu. Geçtiğimiz Eylül ayında hükümetin önüne gelen bu teklif koalisyon partilerinden sağcı popülist Finliler Partisi tarafından veto edilmiş, bu da projenin destekçilerini yeni bir finansman stratejisi geliştirmeye mecbur etmişti. Helsinki Guggenheim’a Destek Vakfı’nın hazırladığı ikinci teklife göre,144 milyon dolarlık inşaat masraflarının 89 milyon dolarlık kısmını Helsinki kenti karşılayacak, 55 milyon dolarlık açık ise özel finansman ve borçla kapanacaktı. Fakat, Helsinki kent konseyinin müze inşaatına kaynak aktarmayı reddetmesi projeyi akamete uğrattı.
Proje, gündeme geldiği ilk günden itibaren hem sağ hem de sol cenahtan itirazlara maruz kaldı. Farklı saiklerle itiraz etseler de iki grup da kemer sıkma politikalarının uygulandığı bir dönemde kamu kaynaklarının özel kurumlara aktarılmaması gerektiği konusunda hemfikirdi. Kimi eleştirmenler, Helsinki’nin en değerli arazilerinden birinin “sanat dünyasının McDonalds’ı” olarak nitelendirdikleri Guggenheim’a teslim edilmesine itiraz ediyor ve projenin, Guggenheim’ın markasını dünyaya yaymasına yardımcı olmaktan başka hiçbir işe yaramayacağını ileri sürüyordu. Solomon R. Guggenheim Vakfı’na isim hakları için 20 yıl süresince 18,4 milyon avro ödenecek olması da projenin cazibesini yitirmesini sebep olan etmenlerden biriydi.
Projenin destekçileri arasında ise muhafazakâr ve merkez sağ partilerin yanı sıra başta turizm şirketleri olmak üzere Finlandiya iş çevresi vardı. Destekçiler, Moreau Kusunoki tarafından tasarlanacak Helsinki Guggenheim’ın şehre prestij ve para kazandıracağını ileri sürüyor; bunun teminatı olarak da Frank Gehry tasarımı Bilbao Guggenheim’ı gösteriyorlardı.
The Architect’s Newspaper’ın yazarlarından Laura Iloniemi, Helsinki kent konseyinin ret gerekçelerini şu şekilde sıraladı: müzenin tasarımı; Guggenheim’a hibe edilmesi beklenen liman bölgesinin teklif edilen proje için fazla değerli olması; inşaat halindeki Guggenheim Abu Dhabi’deki işçi hakları ihlalleri; müzenin turizme katkıları hakkında şüpheler; Guggenheim Vakfı’nın yeterince şeffaf bir süreç işletmemesi ve fazlasıyla agresif bir lobi çalışması yürütmesi.
Helsinki Konseyi iletişim ofisi oylamanın ardından bir açıklama yayınlayarak “konsey üyelerinin başlıca itiraz gerekçelerinin projenin fazlasıyla masraflı olması; yeterli özel finansman bulunamaması ve önerilen bölgenin söz konusu proje için fazla değerli bulunması” olduğunu duyurdu.
Konu hakkında New York Times’a konuşan Guggenheim Müzesi direktörü Richard Armstrong konseyin kararını “küreselleşmeye tepki”olarak nitelendirdi. Özal finansman arayışlarına devam edeceklerini fakat pek umutlu olmadıklarını söyleyen Armstrong, “Helsinki kent konseyinin Helsinki Guggenheim Müzesi’ne kaynak ayırmayı reddederek projeye fiilen son noktayı koymasından üzüntü duyduklarını” ifade etti. [CK-AB]
Kaynaklar
Robin Pogrebin, Guggenheim Helsinki Supporters Revise Plan, The New York Times, 3 Kasım 2016.
Nina Siegal, Guggenheim Helsinki Museum Plans Are Rejected, The New York Times, 30 Kasım 2016.
Hannah McGivern, Guggenheim Helsinki Plans Rejected by City Council, The Art Newspaper, 1 Aralık 2016.
John Henley, Guggenheim Helsinki Museum Plans Rejected by City Councillors, The Guardian, 1 Aralık 2016.
Jason Sayer ve Zach Edelson, Helsinki Rejects Guggenheim Outpost, The Architect’s Newspaper, 28 Kasım 2016.