/ Sanat-Özgürlük / Noel Baba Kurtuluş Ordusu

 

 

1974 yılının Noel’i yaklaşırken, yaklaşık 70 kişiden oluşan bir Noel Baba ordusu, Noel şarkıları söyleyerek, şekerleme ve sıcak çikolata dağıtarak, ve herkese Noel için ne istedikleri sorarak Kopenhag sokaklarında geçit töreni yapar.

Birkaç gün bu şekilde gezerek iyi yürekli Noel Baba imajını yerleştirdikten sonra, cömertliklerinin dozu iyice artmaya başlar: Noel Baba ordusunun alicenaplık gösterilerinden biri de, yakınlarda kepenk indiren General Motors montaj fabrikasının tel örgülerini aşıp, “meşru sahiplerine” işlerini geri vermeye kalkışmaktır.

Bir hafta süren performansın doruk noktası ise, Kopenhag’ın en büyük alışveriş merkezlerinden birinde gerçekleşir: Noel Babalar, doğrudan raflardan aldıkları malları müşterilere vermeye başlarlar. Kısa bir süre sonra güvenlik görevlileri ve çalışanlar işe el koyar ve ‘hediye edilmiş’ eşyaları insanların ellerinden söke söke alırlar. Olay yerine gelen polis, Noel Babaları sokağa çıkarır, aslında ortada bir suç olduğu (belki, ‘hediyelerin’ parasını ödemeden evlerine giden müşteriler hariç) kuşku götürmesine rağmen, emniyet araçlarına bindirerek gözaltına alır.

Performans, cömert Noel Baba mitinin radikal içerimlerini teşhir etmiş, kapitalist bir toplumda gerçek anlamda cömertliğin imkânsız olduğunu göstermiştir. Fazla cömert olduğu için polis tarafından dövülen Noel Baba fotoğrafları basında yayılırken, eylem hedefini tam on ikiden vurur.

Noel Baba kostümlerinin arkasında, Danimarkalı tiyatro kolektifi Solvognen vardır (“Güneş Arabası” anlamına gelen kolektifin adı, İskandinav mitolojisine göndermedir). Solvognen, 1970’ler boyunca, burjuva Danimarka toplumunun “kendini tiyatroyla canlandırması”nı sağlamak amacıyla büyük çaplı bir dizi eylem gerçekleştirir.

Elisabeth Ginsberg’in Santa Claus Army başlıklı yazısından alındı.


Solvognen, sanat/özgürlük, sanat ve direniş, kültürel aktivizm