20. yüzyıl; ardında toplama kamplarının, atom silahlarının, faşizmin, katliamların, tüketim mabetlerinin, ışıltılı gösterilerin koyu gölgesini bırakarak tarihin envanter defterine çekildi. Bu gölge, özgürlüğe olduğu kadar yaşama da düşman bir korku ninnisidir. Dünyanın farklı köşelerinde baskı, sansür, yasaklama, toplu tutuklama dalgalarıyla karanlık suç defterine kayıt düşmeye devam etmektedir.
Bu envantere düşülen en son suç ise, Kolombiyalı sürrealist şair, sanatçı, aktivist Angye Gaona’ya reva görülen haksız suçlama ve karalamalar olmuştur. Gaona; aslında bağlı bulunduğu avangard geleneğin yüz elli yıldır etik bir sorumluluk olarak icra ettiği şeyi yapma suçunu işlemiştir. Nedir bu suçlar?
Gaona, makalelerinde ve mülakatlarında, paramiliter çetelerce, arazi sahiplerinin emirleri üzerine öldürülen yerli halkın haklarını, sendikacıları ve hükümetin desteklediği sanayicilerin sürekli baskısı altında kalan işçi hareketini kararlılıkla savundu. Ayrıca şu andaki Kolombiya hükümetini “terörist hükümet” olarak adlandırdı.
Bunun sonucu olarak hükümet tarafından “isyancılık”la suçlandı. Hakkında 2011’de açılan ilk dava yoğun uluslararası baskı sonucu düştü. Gaona’yı düşünce suçlusu olarak mahkûm edemeyen Kolombiya’nın “düşük yoğunluklu savaş” hükümeti, bu sefer kirli bir tahrik yolunu seçti ve Gaona’ya açtığı ikinci davaya isyancılık yanında uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasını da ekledi.
Bu iftirayla Kolombiya hükümeti hem Gaona’nın itibarını zedelemiş, hem de yurtdışına siyasi sığınmacı olarak çıkmasını engellemiş oldu. İlk duruşması 23 Ocak 2012’de Cartagena de Indias’ta yapılan davada Gaona için 20 yıl hapis istemiyle dava açıldı ve duruşma boyunca kızıyla beraber yaşadığı tek göz “favela”da ev hapsine alındı. Bunun ilk pratik sonucu, Gaona’nın Ocak 2012’de Pensilvanya’da gerçekleşen Uluslararası Sürrealist Sergi’ye katılımının engellenmesi oldu.
Biz, çeşitli ülkelerden şair, sanatçı, aktivist dostları, Angye Gaona’ya yöneltilen bu haksız ithamların kalkmasını istiyoruz. Gaona’nın icra ettiği sanatından, düşüncelerinden ve bu düşüncelerin gündelik hayattaki özgürlük mücadeleriyle birleşmesinden rahatsız olan hükümet, bir yalanı gerçeklik olarak yeniden yaratarak ve kendine bağlı medya/kamuoyuyla bu yalanı üreterek/tüketerek ve yeniden üreterek bir gerçeklik terörü yaratmaktadır.
Kuşkusuz, bizim gibi ülkelerin aydınları, sanatçıları, iktidar ve sermayeyle birleşmiş gündelik gösterinin yarattığı bu tip “sahte gerçeklik” saldırılarına, komplolarına yabancı değillerdir. Aslında Kolombiya’da şu an icra edilen senaryo, çok kısa bir süre önce Türkiye’de bir hükümet sözcüsünün açıkladığı “terör” tanımına da uzak değildir. Ressamın tuvalle, şairin dizeyle suç işlediği önkabulüyle ortaya atılan bu yaklaşımın, resmi politikaya dönme ânı, kuşkusuz şu an Kolombiya’da Angye Gaona’nın yaşadığı acı sürece denk gelecektir.
Bu manada Türkiyeli sanatçı, şair ve aydınların Angye Gaona’ya vereceği desteğin, aynı zamanda, ülkemizdeki sansür, yasak ve soruşturmalara karşı duyarlılık oluşmasının bir adımı olduğunu düşünüyoruz. Sonuçta bir şair ve sürrealist olarak Gaona özgürdür ve ona dayatılan tüm hapislikler sadece bedenini hapsedebilir. Onun özgür bilincini, düşünce, düş ve imgelemini kilit altına alacak bir akıl, insanlık tarihi boyunca gerçekleşememiştir. Tarih, yasakçıları, sansürcüleri değil, ona karşı duranları hatırlamıştır ve hatırlayacaktır.
Sürrealist Eylem Türkiye
Şubat 2012
Angye Gaona, 1980’de Kolombiya’da Bucaramanga’da doğdu. Beş yıl boyunca Medellin Uluslararası Şiir Festivali organizasyonunda çalıştı. 2001’de I. Uluslararası Deneysel Şiir Sergisi’ni düzenledi. Heykeltıraşlık ve radyo yayıncılığı da yapıyor. Şiirleri Kolombiya’daki antolojilerde, yazılı ve dijital yayınlarda basılıyor. Eserleri en son, University of Monterrey’in (Meksika) yayınladığı Kolombiya şiirinde yeni sesler antolojisinde yer aldı. 2009’da ilk kitabı “Volatile Birth” yayınlandı.